سوریه؛ جنگ جهانی سوم در ابعاد محدود

ترامپ در توییتی نوشته است: "روسیه گفته که هر موشکی را که به سوریه شلیک شود، خواهد زد. آماده باش روسیه، چون آنها دارند می‌آیند، تر و تمیز و تازه و "هوشمند"! نباید با حیوان آدم‌کش با گاز که از کشتن مردم خودش لذت می‌برد شریک می‌شدید!"

سخنگوی وزارت خارجه روسیه در واکنش به این توییت آقای ترامپ گفت: "موشک‌های هوشمند باید به سوی تروریست‌ها پرتاب شود، نه دولت‌های قانونی."

پیشتر سفیر روسیه در لبنان هشدار داده بود که کشورش هر موشکی را که از طرف امریکایی‌ها به سوریه پرتاب شود، منهدم خواهد کرد و گفته بود که ممکن است محل پرتاب موشک را هم هدف قرار دهد.

سخنگوی دولت روسیه هم درباره هرگونه اقدامی در سوریه که منجر به بی‌ثباتی در منطقه شود به آمریکا هشدار داده و گفته بود که با ارزیابی دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، از وضعیت منطقه موافق نیست.
اکنون بیش از هر زمان دیگر نبض ناامنی جهان در سایه زورگویی های قیم مآبانه امریکای ترامپ، تندتر و شدیدتر می زند.

جنگ سوریه وارد بعد جدیدی می شود؛ بعدی که به یک معنا می توان به آن جنگ جهانی کوچک در ابعاد محدود نام داد.

ترامپ هم علنا به این موضوع اشاره کرد؛ وقتی گفت که روابط امریکا و روسیه در بدترین زمان خود قرار دارد و این امر، شامل دوران جنگ سرد هم می شود.
او درست می گوید. آنچه اکنون میان امریکا و روسیه بر سر سوریه جریان دارد، فراتر از جنگ سرد است.

اگر طرف های دیگری مانند ایران و حزب الله و دولت سوریه در بلوک به رهبری سوریه، و فرانسه و انگلیس و اعراب و ترکیه و اسراییل را در بلوک به رهبری امریکا نیز اضافه کنیم، آنچه قرار است در سوریه به وقوع بپیوندند یک رویارویی مهیب در ابعاد بین المللی خواهد بود؛ هرچند که امکان دارد دامنه و گستره آن، فراتر از سوریه نرود؛ اما این صرفا یک احتمال خوش بینانه است.

سفیر روسیه در لبنان، رسما هشدار داده است که روسیه آماده پاسخگویی به حملات موشکی احتمالی امریکا به سوریه است و ممکن است محل های پرتاب موشک را نیز آماج قرار دهد که در این صورت، جنگ آینده سوریه، به سرعت فراگیر خواهد شد و مناطق اطراف آن شامل کشورهای عربی میزبان ناوها و نیروهای امریکایی را نیز عملا در بر خواهد گرفت.

معلوم نیست در سر ترامپ به عنوان کسی که در محور این بحران قرار دارد، چه می گذرد. آیا او به وعده های دالری ولیعهد سعودی برای تأمین هر هزینه ای در جنگ سوریه، دلخوش کرده است یا می خواهد به تنهایی، قدرت نظامی برتر و غیر قابل مهار و بی رقیب امریکا را به رخ دشمنان آن کشور مانند روسیه و ایران بکشد.

واقعیت هرچه باشد، جنگی که قرار است رخ دهد، ممکن است از سوی امریکا آغاز شود؛ اما پایان آن، هرگز به دست ترامپ و امریکا نیست.

روسیه در گذشته هم نشان داده و اکنون نیز در موضعگیری های صریح و بی پرده اش در قالب جنگ لفظی با امریکا آشکارا تأکید می کند که حاضر به پرداخت هر هزینه ای برای حفظ سوریه به مثابه پایگاه راهبردی قدرت و سلطه خود در خاور میانه است و اجازه نمی دهد که امریکا تنها پایگاه نفوذ روسیه در خاور میانه را نیز تصاحب کند.

افزون بر این، روسیه نیز همانند ترامپ نیاز به نشان دادن ضریب قدرت جنگی و بازدارندگی خود در برابر بلوک غرب دارد؛ روسیه ای که در سال های اخیر، آشکارا و بی محابا به دنبال به چالش کشیدن قدرت نظامی غرب و تحت الشعاع قرار دادن ناتو بوده است، در جنگ آینده سوریه، ناگزیر است نشان دهد که توان ایستادگی در برابر امریکا را دارد و زورگویی های یکجانبه واشنگتن برای مدیریت بلامنازع معادلات جهانی را با قدرت، مهار خواهد کرد.

با توجه به این مسایل، جنگی که قرار است آغاز شود، نه برای سوریه است و نه به منظور برچیدن تسلیحات کیمیایی دولت بشار اسد؛ این جنگ، یک تصفیه حساب راهبردی میان دو قطب قدرت جهان برای تصاحب و مدیریت امور بین المللی و تثبیت جایگاه و موقعیت هریک از دوطرف این نبرد در آن است؛ اگرچه باید بار دیگر هزینه های انسانی فاجعه بار و ویرانگر آن را مسلمانان و اعراب فلک زده بپردازند.