کشتار زابل؛ بنای صلح امریکا بر خون افغان ها

بر بنیاد گزارش ها حمله گروه طالبان به کمک حد اقل شش عنصر نفوذی آن گروه جان دست کم 24 نیروی امنیتی شامل ارتش و پولیس ملی را در ولایت جنوبی زابل گرفته است.
 
این رویداد خونبار تنها یک روز پس از آغاز سال نو خورشیدی رخ داده است؛ سالی که بر بنیاد این نشانه هرگز نمی تواند برای افغان ها سالی امن و آرام و با ثبات و صلح آمیز باشد.
 
در همین آغاز راه و پیش از آنکه براساس تجربه سال های گذشته، شرایط اقلیمی به طور کامل مهیای شروع یک چرخه خونین و فراگیر خشونت شود، طالبان وارد جنگی مرگبار و تمام عیار علیه نیروهای امنیتی افغانستان شده اند.  
 
مهم نیست که این حمله و جنایت هولناک ناشی از آن از سوی امریکا و طالبان به عنوان طرف های اصلی پیمان صلحی که 20 روز پیش در دوحه امضا شد، چگونه توجیه می شود؛ آنچه اتفاق افتاده است به وضوح نشان می دهد که کشتاری بی رحمانه و جنایتکارانه صورت گرفته و طالبان نیز مسوول اصلی آن هستند.
 
هرگز انتظار نمی رود که این حمله به مثابه هدیه نوروزی مرگبار تروریست های مزدور برای مردم و نیروهای امنیتی افغانستان با واکنشی شدید و جدی از سوی امریکا و دیگر قدرت های خارجی حامی دولت افغانستان رو به رو شود؛ زیرا آنها خود را متعهد به رعایت مفاد پیمان صلحی می دانند که تنها دوطرف دارد: امریکا و طالبان. نکته قابل تامل دیگر اینکه در این حمله هیچیک از مفاد اصلی این توافقنامه، نقض نشده است؛ زیرا طالبان همانگونه که پیشتر هم به صراحت اعلام کرده بودند نیروهای افغان را آماج حمله قرار داده و 24 تن از آنان را کشته اند؛ اما هیچ نیروی خارجی در این رویداد، آسیب ندیده است. نفس همین توافق نشان می دهد که صلح دوحه برای مردم و نیروهای امنیتی افغانستان نیست؛ صلحی امریکایی است که میان واشنگتن و طالبان و بر خون افغان ها بنا شده است.
 
شاید چه بسا برای آنکه طالبان بتوانند برخی از پیش نیازهای اجرای توافق دوحه را تحقق بخشند، حمله های خونین مشابهی را بر مواضع نیروهای افغان صورت دهند؛ هم به این منظور که بتوانند در مواضع سازش ناپذیرانه کابل رخنه ایجاد کرده و آن را تضعیف کنند و هم برای اینکه با زمینگیر کردن نیروهای مسلح افغان، زمینه برای استقرار ارتش طالبان فراهم شود.
 
از سوی دیگر، این تنها امریکا نیست که ناگزیر است در برابر این اقدامات طالبان سکوت کند و یا با یک موضع گیری سیاسی غیر الزام آور و فاقد پیام جدی و پیامد عملی در نکوهش آن بسنده کند؛ بلکه طالبان برای ادامه کشتارهای مشابه کشتار زابل از حمایت های قوی، مطمئن و پایدار کشورهایی مانند پاکستان، قطر و... نیز برخوردار هستند؛ همان کشورهایی که برای استقرار هرچه زودتر رژیم طالبان در کابل لحظه شماری می کنند و برای تحقق هرچه سریع تر این آرزو کشتار فاجعه بار نظامیان افغان را یک نیاز می دانند.
 
پیش بینی نمی شود که این کشتار در مواضع کابل در قبال صلح امریکا و طالبان نیز تغییری ایجاد کند. کابل حتی اگر اراده کند، قادر به اعمال اراده اش بر علیه طالبان و طرح صلح امریکا با آن گروه نیست. امریکا و طالبان نیز از این امر مطمئن هستند و به همین دلیل، جنایت های طالبان به سادگی امکان توجیه پیدا می کند و بی آنکه تاثیری بر وضعیت صلح امریکا- طالبان بگذارد و شرایط آن را تغییر دهد، علیرغم باربار تکرار، نادیده گرفته و فراموش می شود.
 
در این میان، کشتار زابل تنها یک پیامد غیر قابل انکار دارد و آن این است که صلح امریکا و طالبان، صلحی نیست که به رویای 40 ساله مردم افغانستان جامه عمل بپوشاند. این صلح اگر منافع مثبت و ثمربخشی هم داشته باشد، تنها محدود به دوطرف امضاکننده آن خواهد بود، و این به خوبی به این پرسش نه چندان پیچیده پاسخ می دهد که چرا در فرایند مذاکرات صلح امریکا و طالبان و حتی در آیین امضای آن هیچ نماینده ای از جانب مردم و دولت افغانستان حضور نداشت.  
 
عبدالمتین فرهمند - جمهور