یورش بر زادگاه مسعود در سالروز شهادت مسعود

 
شورشیان طالب بر گوشه ای از ولایت پنجشیر حمله کرده اند. گفته میشود این شورشیان تعدادی از باشندگان قریه قلعه تری از مربوطات ولسوالی آبشار پنجشیر را گروگان گرفته اند. ممکن است درجریان این حمله آسیب هایی نیز بر باشندگان محل وارد شده باشد که تاکنون آماری در دست نیست. این حمله دوشنبه(18 سنبله) در سالروز شهادت احمدشاه مسعود صورت گرفته است.
 
از یک نگاه، این حمله طالبان شبیه سایر حملات این گروه است که در نواحی مختلف افغانستان راه اندازی میشود، جنگجویان طالبان شام دیروز در ولایت غزنی حملاتی را به راه انداختند و در کابل قصد تصرف ولسوالی خاکجبار این ولایت را داشتند که از سوی نیروهای ارتش ملی به شدت سرکوب شدند، حملاتی از این دست همه روزه، صورت میگیرد و صرفا از ماهیت و رویکرد خشونت آمیز طالبان حکایت دارد.
 
اما در نگاه متفاوت تر، حمله طالبان بر ولایت پنجشیر در هجدهم سنبله، همزمان با سالروز شهادت احمدشاه مسعود قهرمان ملی کشور، میتواند معنای نمادین داشته باشد. درحالیکه هواداران جمهوریت اینجا درکابل در مراسم یادبود ازشهادت احمدشاه مسعود تقریبا به شکل متفق ازکارنامه های درخشان قهرمان ملی یاد میکنند، آنسوتر اما شماری ازجنگجویان طالبان درشمال شرق کابل سرگرم حمله به پنجشیر زادگاه احمدشاه مسعود هستند.
 
برداشت نمادینی که از این حمله طالبان میتوان بازگو کرد این است که لابد طالبان که در زمان حیات مسعود هرگز نتوانستند به دره پنجشیر پیشروی کنند نوزده سال پس از شهادت وی، به فکر تصرف پنجشیر افتاده اند.
طالبان میدانند که در پنجشیر هوادار زیاد ندارند، با این حال حمله جنگجویان این گروه به این ولایت صرفا معنای نمادین و ثمره تبلیغاتی میتواند داشته باشد. طالبان شاید با راه اندازی چنین حمله‌ای میخواهد عزم خود را برای کمرنگ کردن موج تبلیغاتی‌ای که معطوف به کارنامه های درخشان قهرمان ملی درخلال این روزها ایجاد میشود نشان دهد یا در تلاش است بفهماند که این گروه، 19 سال پس از شهادت احمدشاه مسعود، هنوز زنده است و میتواند علیه نمادها و مکان هایی که بارها موجب تحقیر طالبان شده اند، تهدید ایجاد کنند.
 
درهر صورت، حملات نمادینی از این دست که ممکن است برای طالبان محرکی برای دوام وحشت و خشونت باشد، در ذهنیت جمعی مردم افغانستان یادآور پایمردی و مقاومت تا پای جان و کارنامه درخشان کسانی است که سر در برابر تجاوز و تحجر فرود نیاوردند. این حمله یادآور میشود که طالبان هربار که تلاش کردند پنجشیر را تصرف کنند، به تصرف این دژ شکست ناپذیر قادر نشده و بیشتر زمینه تحقیر خویش را مساعد کردند.
 
برخورد نمادین طالبان با هجده سنبله در شرایطی که قرار است این گروه با کارنامه سیاه از وحشت و خشونت، پس از دو دهه در پروسه صلح در ساختارسیاسی کشور ادغام شوند اتفاقا میتواند فرصتی را برای بازگشت به گذشته و بازبینی و بازاندیشی به میراث خونین وتاریک طالبان مساعد کند.
 
بسیار سرنوشت ساز خواهد بود که مردم افغانستان و جامعه بین المللی که در پروسه صلح کشور دخیل هستند باتوجه به میراث شوم طالبان در اعمال وحشت و خشونت از یک سو و جنگ با نمادهای فرهنگی و ارزشی از سوی دیگر میراث تاریک طالبان را به یاد داشته باشند و کارنامه ننگین این گروه به حیث نمادهای زننده جنگ، خشونت و تحجر درحافظه جمعی مردم افغانستان ذخیره شود.
 
این کارنامه سیاه که از کشتار جمعی اقلیت های قومی و مذهبی گرفته تا دشمنی با طبیعت و تخریب نمادهای عظیم فرهنگی و تمدنی درآن دیده میشود نه تنها نشاندهنده چهره شوم طالبان بلکه حکایتگر یک دوره سیاه تاریخی است که جنگ بر مردم تحمیل کرده است. ماندگاری چهره سیاه جنگ و خشونت شاید فرصت و انگیزه ای را مساعد کند که مردم افغانستان به شرایط صلح فکر کنند و چهارچوب های یک جامعه صلح آمیز را از دید فرهنگی، اجتماعی و سیاسی بنا نمایند.

عبدالجلیل سروش- خبرگزاری جمهور