دونالد ترامپ؛ رئیس جمهور امریکا گفتهاست که امریکا باید کلیه نیروهای خود را تا کریسمس امسال از افغانستان خارج کند که سریعتر از موعدی است که پیشتر اعلام شدهبود.
ترامپ در توییتر نوشت: "ما باید گروه کوچک باقیمانده از مردان و زنان شجاع خود که در افغانستان خدمت میکنند را تا کریسمس به کشور برگردانیم!"
این در حالی است که به گزارش رویترز رابرت اوبرایان؛ مشاور امنیت ملی ترامپ، پیشتر گفت که امریکا اوایل سال آینده شمار سربازان خود در افغانستان را به ۲۵۰۰ نفر کاهش خواهد داد.
طبق برنامه قرار بود شمار نیروهای امریکایی تا ماه نوامبر به چهار تا پنج هزار کاهش یابد.
به جز این، مقامها گفته اند که کاهش بیشتر نیروها به شرایط افغانستان بستگی خواهد داشت.
براساس توافق امریکا و طالبان، نیروهای خارجی در ازای ضمانتهای ضد تروریستی طالبان تا ماه می ۲۰۲۱ افغانستان را ترک خواهند کرد.
این همان تصمیمی است که پیشتر کشورهایی مانند چین و روسیه و هند درباره پیامدهای آن هشدار داده بودند؛ زیرا از نظر آنها، خروج غیر مسئولانه از افغانستان، خطرناک است و امنیت منطقه و جهان را با چالش های جدی و جدیدی مواجه خواهد کرد.
برای ترامپ اما توجه به این هشدارها هیچ موضوعیتی ندارد. او همان تصمیمی را عملیاتی می کند که به سودش باشد. رییس جمهوری خودکامه امریکا در این باره حتی به مشورت های هشدارآمیز مشاوران امنیتی، درجه داران نظامی و فرماندهان جنگی پنتاگون هم اعتنایی نمی کند.
او این تصمیم را اکنون اعلام کرده تا روی تصمیم رای دهندگان امریکایی اثر بگذارد، محبوبیت جو بایدن را بشکند و به جامعه امریکا پیام دهد که تنها ترامپ به عنوان یک وعدهدهنده راسخ راستگو می تواند به «جنگ های بی پایان» پایان دهد و نظامیان امریکایی را از جنگ های ۲۰ ساله به خانه بازگرداند. این در حالی است که او در پایان این جنگ، هرگز نمی تواند ادعای پیروزی کند؛ زیرا این جنگ در حالی پایان می یابد که طالبان که نیروهای امریکایی برای ساقط کردن آنها از قدرت، به افغانستان حمله کرده بودند، برای بازگشت به قدرت، لحظه شماری می کنند، و ارتباطات پیچیده و طولانی آن گروه با شبکه تروریستی القاعده و سایر جریان ها و جنبش های فراملیتی جهادی، همچنان ادامه دارد.
بنابراین هزاران کشته و زخمی و صرف نزدیک به یک تریلیون دالر در جنگی که ترامپ تنها برای تحقق و تأمین اهداف و منافع انتخاباتی خودش به آن پایان می دهد، عملا در خدمت نگاه ابزاری و فایده گرایانه ترامپ قرار می گیرند. این برای نخبگان امریکایی قابل قبول نیست و آنها نمی توانند شاهد کامجویی های بی پروایی رییس جمهوری جاه طلب و اقتدارگرا باشند که اقتدار و هژمونی ایالات متحده را به نفع خودش مصادره می کند و در این مسیر حتی امنیت ملی کشورش را نیز به خطر می اندازد.
این تصمیم در عین حال، چهره امریکا را در نزد متحدان و شرکای سنتی آن کشور، مخدوش و مغشوش خواهد کرد؛ زیرا آنها نتیجه می گیرند که پیمان های استراتژيک و امنیتی و ائتلاف های چندده ساله نظامی در برابر منفعت اندیشی رهبران ایالات متحده، هیچ وجاهت و اعتباری ندارند و آنها نمی توانند روی تعهدات امریکا به مثابه یک شریک قابل اعتماد و صادق، حساب باز کنند.
این باور به ویژه در صورتی که دولت مورد حمایت غرب در کابل در پی خروج عجولانه و غیر مسئولانه نیروهای امریکایی به دلیل فقدان یک پشتوانه استراتژیک متعهد و مسئول با خطر سقوط رو به رو شود، به یقین بدل خواهد شد و به این ترتیب، اقتدار و اعتبار جهانی ایالات متحده به شدت آسیب خواهد دید.
از سوی دیگر، خروج عجولانه و زودهنگام نظامیان امریکایی از افغانستان به دستور ترامپ، توهم پیروزی طالبان را تقویت خواهد کرد و آن گروه در نتیجه این تصمیم، ادعا خواهد کرد که امریکا را شکست داده، «جهاد» پیروز شده و «مجاهدین» شایسته ترین افراد برای تصاحب کرسی های قدرت هستند.
این امر، روند جاری صلح را هم به چالشی جدی خواهد کشاند؛ زیرا موضع دولت، تضعیف می شود و موقعیت طالبان به صورت نامتوازنی تقویت خواهد شد. بر این اساس، داوری درباره اینکه پس از خروج کامل نیروهای امریکایی از افغانستان، جنگ و صلح چه سرنوشتی پیدا خواهد کرد، شاید زود باشد؛ اما تقریبا محرز است که این تصمیم، وضعیت را پیچیده تر خواهد کرد و خطر شکست مذاکرات صلح، جنگ های براندازانه مخالفان دولت برای تصاحب قدرت و یارگیری قدرت های منطقه ای از میان نیروها و جریان های سیاسی و قومی در داخل کشور به منظور جنگ نیابتی را شدت خواهد بخشید؛ رویدادی که بحران را وارد مرحله ای جدید می کند و دورنمای حل آن، بیش از هر زمان دیگری دور از دسترس خواهد شد.
علی موسوی- خبرگزاری جمهور