اگر قرار باشد که مردم افغانستان از پیامدهای مفید صلح لذت ببرند آنها نیاز دارند که از زمستان، ویروس کرونا واقتصاد ورشکسته زنده بمانند. سزاوار است خواسته های مردم افغانستان برای داشتن یک زندگی بهتر که دسترسی به خدمات صحی، تحصیلات وشغل شرافتمند را شامل میشود، به واقعیت بدل شود

افغانستان برای اولین بار بعد از چندین دهه به یک فرصت طلایی برای صلح  دست یافته است، توافق خروج نیروهای امریکایی ازافغانستان و آغاز گفت وگوها بین دولت افغانستان وطالبان گام های مهمی برای ختم جنگ طولانی و ناگوار دراین کشور تلقی میشود.

 اگر گفتگوهای جاری موفقیت آمیز باشد، مردم افغانستان برای یک آینده بهتر که به زودی تحقق خواهد یافت، شدیدا امیدوار میشوند. اگر صلح تامین شود اطفالِ بیشتر به مکتب میروند، امنیت بهتر  میشود و ارایه سهولت های صحی بدون ترس ازحمله دراین کشور انجام خواهد شد؛ راه برای تجارت دراین کشور باز میشود، کشاورزان اجازه خواهند داشت که محصولات شان را به مارکیت عرضه کنند، سرمایه گزاران میتوانند فرصت‌های کاری بهتر برای جوانان ایجاد کنند ومردم مدام احساس نخواهند کرد که ترک خانه تنها انتخاب و بهترین راه برای مصئونیت جانی شان خواهد بود.

اما صلح درحالی دراین کشور تحقق می یابد که درک سراسری ازآنکه ویروس کرونا یک سرنوشت بی رحم و پیچیده را درمسیر مردم افغانستان که درمیانه یک جنگ بیرحمانه، آب وهوای خشن وفقر مخرب ایستاده اند، قرار داده است.

تقریبا تمام کشورها درسطح جهان تلاش کرده اند که دایره شیوع ویروس کرونا را محدود نگه دارند؛ اما افغانستان  به گونه خاص از این ویروس آسیب پذیر است. همه گیری کرونا زیربنای اقتصادی واجتماعی این کشور را که قبلا صدمه دیده بود، به شدت تحت فشار قرار داده است.

دو- سوم جمعیت این کشور به فاصله دوساعت دورتر از نزدیک ترین مرکز صحی زندگی میکنند و اکثر مردم در خانواده های بزرگ زندگی میکنند که اجرای معیارهای فاصله گذاری اجتماعی را عملا ناممکن می سازد.
آمارهای حکومت افغانستان تایید کرده است که چیزی درحدود 40 هزار موارد مثبت ویروس کرونا دراین کشور وجود دارد اما بررسی تصادفی سازمان صحی جهان و دانشگاه جان هاپکینز در اوایل ماه اگوست امسال حاکی از آن بود که ارقام واقعی ابتلا  به کرونا بسیار بیشتر از چیزی است که ارقام روزنانه حکومت افغانستان نشان میدهد. بر اساس این سروی بیش از ده میلیون نفر که یک - سوم جمعیت افغانستان را شامل میشود به این ویروس مبتلا شده اند.

خشک‌سالی خطرناک سال های 2018 و 2019 وسیل های سالانه قبلا امنیت غذایی را درکشور تهدید کرده بود، حالا این ویروس میلیون‌ها تن را در فقر عمیق وگرسنگی فرو برده است، امریکه ابعاد بحران را درحوزه صحت عامه درافغانستان گسترش داده است.

بانک جهانی پیشبینی کرده است که افغانستان درجریان امسال 7.4 درصد دچار کسر اقتصادی خواهد شد. چهار- پنجم جمعیت این کشور در مشاغل غیر رسمی نظیر تاکسی‌رانی، دکان‌داری، کارگری درمنزل و کارگری روزمزد مشغول کار اند. آنها پس از همه‌گیری کرونا دریک موقعیت دشوار قرار گرفته اند.

زمانیکه اولین مورد مثبت کرونا درماه فیبروری امسال در ولایت غربی هرات گزارش شد، فشار جدی روی  ساختار معیشت محلی بسیار فوری وزیانبار بود. "شبانه گلزاده" یک مادر مجرد با چهار کودک که به حیث مددکار خانواده درهرات کارمیکرد، شغل خود را از دست داد. او میگوید، مردم ازاینکه افراد ناآشنا پشت درب منزل شان باشند به دلیل این ویروس سراسیمه میشدند. این مادر مجرد دراوج شیوع کرونا درافغانستان، 6 هزار افغانی معادل 80 دالر امریکایی از سوی پروگرام غذایی جهان(WFP) دریافت کرده بود، کمکی که با افزایش چند برابر قیمت مواد خوراکه ناچیز به شمار میرفت. با این حال"خانم گلزاده" همانند صدها هزار هموطن افغانش، شرایط سخت ناشی از شیوع کرونا را سپری میکنند و به مساعت های بیشتر ضرورت دارند.

او میگوید، حالا که مکتب‌ها آغاز شد نمیتوانم هزینه تعلیم فرزندان خود را پرداخت کنم این خانم جوان میگوید یا باید هزینه تعلیم فرزندانم را بپردازم یا به آنان غذا تهیه کنم.

 داستان رقت‌انگیز این زن جوان، نمونه‌ی بحرانِ است که تعداد زیادی از مردم عادی افغانستان با آن روبرو شده اند.
حدود 14 میلیون شهروند افغانستان از میان جمعیت 38 میلیونی این کشور درحال حاضر به مساعدت های بشری ضرورت دارند، این رقم 45 درصد بالاتر ازارقامی است که قبل از شیوع کرونا در اوایل امسال گزارش شده بود.

درکنار صحت ومعیشت، این ویروس امیدواری‌های شکننده برای صلح را نیز در این کشور با تهدید مواجه کرده است. صلح مهمترین گام برای تحول پایدار درافغانستان است اما صلح واقعی – نوعی که پایدار باشد- چیزی بیش از نبود اسلحه و مواد منفجره است. برای دوام صلح، مردم عادی افغانستان نیاز دارند که باور داشته باشند که آنها غذای کافی، تحصیل، شغل شرافتمند ویک آینده روشن خواهند داشت، دلایلی که باعث میشود آنها اسلحه به دست نگیرند.

حکومت افغانستان گام های بزرگ در راستای خدمات صحی عمومی ورفاه اجتماعی برداشته تا شهروندان این کشور را درفایق آمدن به پیامدهای ویرانگر همه‌گیری کرونا کمک کند. افزون برحکومت، سازمان غذایی جهان نیز سطح پوشش خود را به بیش از 10 میلیون تن کسانیکه به غذا ضرورت دارند، توسعه داده است، 3 میلیون  بیشتر ازچیزی که این سازمان دراوایل امسال هدف تعیین کرده بود.

اما گذر زمان هم اکنون به دشمن مردم افغانستان تبدیل شده است،  زمستان در راه است و کمک های غذایی قبل از آنکه برف گذرگاه‌های کوهستانی را بپوشاند، باید به دسترس مردم قرار گیرد، این کمک‌های غذایی احتمالا تنها منبع تغذیه  برای جوامع دوردست افغانستان تا بهار سال آینده خواهد بود.

اگر قرار باشد که مردم افغانستان از پیامدهای مفید صلح لذت ببرند آنها نیاز دارند که از زمستان، ویروس کرونا واقتصاد ورشکسته زنده بمانند. سزاوار است خواسته های مردم افغانستان برای داشتن یک زندگی بهتر که دسترسی به خدمات صحی، تحصیلات وشغل شرافتمند را شامل میشود، به واقعیت بدل شود. ایجاد چنین شرایطی که برای ریشه دواندن صلح پایدار دراین کشور ضروری است، به حمایت بین المللی ضرورت دارد.

 ویروس کرونا درسراسر جهان زندگی انسان ها را تهدید میکند، حکومت‌ها وشرکت‌ها بودجه های بیشتر در بخش انکشاف مساعدت‌های بشر دوستانه تخصیص میدهند. درچنین شرایطی، رقت‌بار خواهد بود اگر شانس افغانستان برای دستیابی به صلح پایدار و موفقیت، قربانی این ویروس شود.

جان ایلیف/دیپلمات
ترجمه :عبدالجلیل سروش