پاکستان و تی تی پی؛ دو روی یک سکه در بازی های استخباراتی

این جستار را در سه بخش، دنبال خواهیم کرد. بخش اول به بررسی اجمالی ماهیت و عملکرد تی تی پی منحیث استخباراتی و هم اینکه واقعا تی تی پی همانطور که پاکستان ادعا می کند، از جانب هند حمایت می شود، می پردازد. بخش دوم به بررسی اینکه چرا تی تی پی در خدمت منافع پاکستان است و بخش نهایی به این نکته اشاره خواهد داشت که اگر تی تی پی یک محصول استخباراتی در خدمت منافع پاکستان است، پس چرا به ارتش و تأسیسات نظامی پاکستان، حمله می کند و میزان حملات آن شدت یافته است؟
 
بخش اول
در برخورد پاکستان در قبال مسئله تی تی پی باید، نهایت احتیاط به خرج داد. این مسئله چون ماهیت امنیتی و استخباراتی دارد، همواره در مظان شک و تردید قرار خواهد داشت. چطور تی تی پی خطری شود برای منافع حیاتی و امنیتی پاکستان؟ یکبار از خود بپرسیم که کارخانه تولید تفکرات افراط گرایانه، چطور مورد تهدید محصولات خودش، قرار گرفته است؟ هیچ امکان ندارد که نظامیان پاکستانی، با تولید این محصول، آینده اش را پیشبینی نکرده باشند. حتما و بطور قطعی، برنامه های امنیتی و استخباراتی در حال اجرایی شدن هستند که می توانند دلیل موجهی به استفاده از کارت تی تی پی برای پاکستان باشد.

اگر بگویم طالبان و تی تی پی، هردو در یک ردیف هستند و پاکستان را تهدید می کنند، بازهم دچار اشتباه خطرناکی شده ایم. چون یگانه حربه نظامی، سیاسی و اقتصادی ای که پاکستان از بدو تاسیس اش در اختیار داشته، همین گروه های تروریستی با قرائت های تندروانه و خلاف ارشادات دین مقدس اسلام بوده است. حال، با مدنظرداشت جذابیت در استمرار بازی موش و پشک ای اس آی که تی تی پی را سرخط برنامه های امنیتی و مخرب منطقه ای خود ساخته، باید توجه کنیم که گراف حملات سازماندهی شده که تلفاتی نیز در پی دارد، بسیار بی سابقه است.

برای درک عمیق‌تر حقیقت پشت ماجرای حملات فزاینده تی تی پی در پاکستان و حضور روز افزون آن در افغانستان تحت کنترل طالبان، باید به جنبه‌های مختلف موضوع نگاهی دقیق‌تر بیندازیم. ابتدا، باید مشخص کنیم که ایا تی تی پی یک عنصر جدا ا سیاست های امنیتی و استخباراتی پاکستان است و تحت تاثیر هند به حملاتش ادامه می دهد و یا اینکه حقیقت ماجرا همانطوری که حدس زده می شود، به گونه ی است ای اس ای برای اهداف راهبردی اش، ابتدا تی تی پی را ایجاد کرد و به تقویت آن پرداخت و حالا از ظرفیت مخرب آن، استفاده می کند.

در نتیجه، بار تمام مسئولیت را به گردن دیگران می اندازد و از آن استفاده اعظمی می نماید. مثلا همواره پاکستان، هند رقیب دیرینه اش را متهم به حمایت از تی تی پی کرده است. رابطه هند با تحریک طالبان پاکستان (TTP) همواره موضوعی حساس و بحث‌برانگیز بوده است. گرچه هیچ مدرک رسمی و غیرقابل‌انکاری درباره حمایت مستقیم هند از TTP وجود ندارد، پاکستان به‌طور مکرر هند را به حمایت از این گروه متهم کرده است. این ادعاها بیشتر در چارچوب رقابت استراتژیک بین دو کشور و تلاش برای تضعیف یکدیگر مطرح می‌شود.

ادعاهای پاکستان درباره رابطه هند باتی تی پی همواره بحث بر انگیزه بوده است. بطور مثال، پاکستان بارها ادعا کرده است که هند از طریق شبکه‌های مخفی در افغانستان به TTP کمک مالی و تسلیحاتی می‌کند. این اتهامات بیشتر بر این اساس است که هند تلاش دارد از گروه‌های شورشی مانند TTP برای ایجاد بی‌ثباتی در مناطق مرزی و داخلی پاکستان استفاده کند. از این فراتر، حتی پاکستان ادعای های امنیتی دیگری را نیز در خصوص ارتباط هند با تی تی پی مطرح کرده است. به همین حساب بوده که پس از بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان، پاکستان مدعی شده که هند پیش‌تر از حضور خود در افغانستان برای ایجاد ارتباط و حمایت از گروه‌هایی مانند TTP استفاده می‌کرده است.

حتی برخی مقامات پاکستانی TTP را ابزار هند در جنگ نیابتی علیه پاکستان می‌دانند. آنها معتقدند که هند به‌دنبال انتقام‌جویی از حمایت پاکستان از گروه‌های شبه‌نظامی در کشمیر است و از TTP برای این هدف بهره می‌برد. به هرصورت، ادعاهای پاکستان درباره رابطه هند و TTP بیشتر بر پایه فرضیات و برداشت‌های سیاسی است تا شواهد ملموس. پس بر می گردیم به اصل ماجرا که همانا ناشی از حمایت و ایجاد تی تی پی توسط پاکستان است و این کشور برای اهداف خودش از وجود تی تی پی بهره می برد. نکات برجسته اهداف پاکستان از ایجاد تی تی پی و رسیدن عمق استراتیژیک این کشور، در بخش دوم مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

ادامه دارد...
عبالناصر نورزاد- خبرگزاری جمهور