متن ذیل، گفتگوی تلویزیون تی آرتی ترکیه با رئیس جمهورکرزی است که در حاشیه نشست سه جانبه افغانستان، پاکستان و ترکیه انجام شده است. ترجمه و ویراستاری این متن توسط جناب خلیل الرحمن سلحشور تهیه و به
خبرگزاری جمهور ارسال شده است:
تی آرتی: در آغاز میخواهم بگویم که امسال ۲۰۱۴ برای افغانستان بسیار مهم است. زیرا نخست از همه نیروهای نظامی امریکا و ناتو ازافغانستان خارج میشوند و مهم ترین موضوع نیز همین است و جامعه ملل نیز این موضوع را دنبال میکند. اما در عین زمان، انتخابات ریاست جمهوری خیلی نزدیک است و شما در ماه اپریل سال جاری وظیفه تان را به رییس جمهوری بعدی انتقال می دهید شاید شما از رسانه های غربی شنیده باشید که نیروهای امنیتی افغان قادر به اداره امنیت کشور هستند، اما نظر شما چیست؟ با توجه به تحولات امسال در انتظار چه تغییراتی خواهید داد؟بسم الله الرحمن الرحیم، سال ۲۰۱۴ واقعا یک سال مهم در تاریخ افغانستان است، و این هم دو علت دارد: یکی خروج اکثر نیروهای خارجی ازافغانستان است، بدینوسیله نیروهای امنیتی افغان حاکمیت و اداره کشور خود را بدست میگیرند، امینت و دفاع وطن خودرا بیشتر تصاحب میشوند، سبب دوم هم خیلی مهم است و آن انتخابات ریاست جمهوری و انتخابات شوراهای ولایتی است و وقت خیلی کمی مانده به انتخابات کمتر از دوماه باقی مانده است، طبعا تقویم مهم است و مطمئن هستم که این فرایندها موفقانه سپری خواهد شد.
در همین نقطه بعضی مشکلات و تشنج ها در مورد امضاء توافقنامه امنیتی مشترک بین افغانستان و ایالات متحده امریکا موجود است، یعنی ادعاهایی در رابطه با عدم امضاء این توافقنامه از سوی شما وجود دارد. مشکل واقعی چیست؟ چرا این توافقنامه امنیتی امضاء شده نمی تواند؟ چرا این موضوع به شما مشکل ساز شده است؟ این مسئله مدت زمان طولانی است که ادامه دارد، زمانی که نیروهای امریکایی در سال ۲۰۰۲ وارد افغانستان شدند هدف شان مبارزه با القاعده، تروریزم و طالبان بود. بنابراین در آغاز مردم افغانستان آغوش شان را به ایشان باز کردند من هم ازجمله حمایت کنندگان بودم، به ایشان کمک کردیم، ما همه افغانها از آنان استقبال کردیم؛ امید ما از این نیروها آوردن امنیت در کشورمان بود، آوردن استقلال به افغانستان بود، آوردن رفاه و آرامی در افغانستان بود، کمک های جوامع ملل و امریکا در افغانستان به زندگی ما افغانها طبیعی است که بعضی تغییراتی را به وجود آورد، راه ها و شاهراه های خوبی داریم، سیستم آموزشی خوبی داریم، در عرصه صحی نیز بهبودهایی به میان آمد، اگر همکاری و کمکهای جامعه ملل نمی بود این همه ناممکن بود؛ این ها را قبول داریم، اما مردم ما تلاشهای زیادی جهت تحقق این کمک ها به خرج دادند اما انتظار مردم افغانستان در پشت سر این همه کمکها آوردن امنیت به کشور بود و بس.
بنابراین از همه مهمتر، مبارزه با تروریزم بود اما این تحقق نیافت و موفق نشد، مردم افغانستان در مبارزه با تروریزم قیمت های سنگینی را پرداخت کردند، در حالیکه این مبارزه را جامعه ملل و امریکا آغاز کرده بود، جنگی که به نام مبارزه با تروریزم توسط جامعه ملل و امریکا در افغانستان آغاز شد شمار هنگفتی از افراد ملکی ما کشته شدند و یا بیجاشدند. صلح، شرط اساسی بود؛ همانگونه که می دانید صلح رکن اساسی در همه جوامع می باشد اما صلح در افغانستان نیامد.
برای امضای توافقنامه و یا اعطای پایگاه به امریکایی ها و همچنین به ناتو باید ما مطمئن شویم که بعد از امضای این توافقنامه صلح دایمی در کشور پایدار میشود.
اکثر طالبان افغانستان واقعاً خواهان صلح هستند، باید توافقنامه ها ایشان را نیز در برگیرد و اساس صلح پایه گذاری شود.
آیا هدف تان این است که توافقنامه که در سر میز است، صلح را در منطقه به وجود نمی آورد؟
اگر توافقنامه امنیتی به معنی اعطای پایگاه به امریکا و عدم برپایی صلح دایمی در کشور بوده باشد پس این توافقنامه بی معنی و بی امینت در افغانستان مشکل خود افغانهاست، مسئولیت تامین امنیت بدوش خود افغانهاست. ازینکه ایالات متحده امریکا علاقه نشان میدهد اگر برای ایشان این منافع بسیار مهم بوده باشد در حالیکه هیچ نمی دانم که این چه نوع منافع است؟ در مقابل منافعی که از افغانستان میخواهند ماهم از ایشان تامین امنیت و صلح می خواهیم
مفهوم است. اگر صلح در افغانستان به وجود نیاید پس چرا به امریکا پایگاه نظامی بدهیم؟من همانطوری که همیشه گفته ام بازهم به تکرار میگویم و در لویه جرگه نیز به صراحت گفتم که در مقابل این پایگاه، صلح دایمی در افغانستان میخواهیم و ایالات متحده امریکا و پاکستان باید به ما کمک کنند و ما مجبور هستیم که روند صلح با طالبان را آغاز کنیم .
فکر میکنم یک سوء تفاهم صورت گرفت؛ اگر اشتباه کردم لطفا اصلاح کنید، من هم بارها در افغانستان سفرکردم و اوضاع را از نزدیک تعقیب میکنم، همانگونه که میدانید در عملیات های نظامیان خارجی افراد ملکی کشته میشوند و شما همیشه توجهات را به خود جلب نمودید اما در توافقنامه امنیتی با امریکا که بعضی از نقاط آن را شما نپذیرفته اید و این درحالی است که این نیروها در صورت وقوع هرنوع جرم محاکمه نمی شوند. به کدام مواد این توافقنامه اعتراض دارید و یا نمی پذیرید؟محاکمه نیروهای نظامی امریکا توسط امریکا از سوی قوه قضائیه و پارلمان افغانستان پذیرفته شد و در این مورد مشکلی نداریم. هرنوع مشکلی که در داخل نیروهای شان رخ بدهد میتوانند خودشان محاکمه و پیگیری کنند و لویه جرگه افغانستان در مورد چیزی نگفت و موافقه کرد و در متن توافقنامه مشترک نیز وجود دارد. اما در پهلوی این امتیاز، مردم افغانستان و لویه جرگه صلح و امنیت را نیز خواسته است. همانگونه که توضیح دادم امتیازاتی مثل محاکمه کشوری که تابع آن هستند و سایر آزادی های که به ایشان داده شده از سوی لویه جرگه پذیرفته شده است.
از نگاه غرب، مسائل امنیتی همواره به طالبان نسبت داده میشود، اگر اشتباه میکنم لطفا اصلاح کنید، آیا نیروهای ناتو و امریکا نمی خواهد صلح ایجاد کنند؟ هدف تان بطور مشخص چیست؟سالهاست همین را میگویم مبارزه با ترور نباید در قریه ها، مناطق مسکونی و خانه های مردم صورت می گرفت. میخواهیم همین را بگویم که مبارزه امریکا و ناتو در مقابل تروریزم در افغانستان کاملا اشتباه بوده است. باید منابع مالی و تمویل کنندگان آن را هدف قرار می دادند و مراکز تعلیمی و ایدئولوژی ترور را از بین می بردند و منابع مالی و مراکز آموزشی ایشان را می یافتند و از بین می بردند، نه اینکه خانه های مردم را بمباران میکردند. نباید با زنان و کودکان مبارزه می کردند. این یکی از مشکلات عمده ما با امریکا و حتی در رأس قرار گرفته بوده و از سال ۲۰۰۳ به اینسو ادامه داشته و با مرور زمان بطور فزاینده گراف و میزان آن بالا رفته و بالاخره به نقطه غیرقابل تحمل رسیدیم.
با اصرار میگویم که در مقابل اعطای پایگاه نظامی به امریکا به طور مطلق تامین صلح صورت گیرد! مبارزه ای که به نام جنگ با طالبان است کار درستی نیست؛ برای مردم افغانستان خوب نیست، طالبان صلح طلب هم هستند؛ این طرز اشتباه است.
شما گفتید که همه ساله میزان این نوع عملیات نظامی در خانه و قریه ها بالا میرود؛ در روزهای گذشته در یک ملاقات گفتید که از هشت ماه به اینسو هیچ ارتباطی با اوباما رییس جمهوری امریکا نداشته ام.آیا ممکن است توضیح دهید که روابط تان با اومابا به چه سطح است؟ اوباما در سخنرانی تلویزیونی اش گفته بود ما میتوانیم همه نیروهای خود را از افغانستان خارج نماییم. در صورت خروج این نیروها آیا شما آماده به تامین امنیت هستید؟افغانستان مربوط افغانها می باشد. کشور من و کشور ما هست. ما باید به خود فکر کنیم، به زندگی خود فکر کنیم، باهمه شرایط خود آماده باشیم، درصورت خروج نیروهای امریکایی آیا ماهم از ین کشور خارج شویم؟ نه هرگز! به بخاطر کشور خود چیزی که لازم میدانیم انجام خواهیم داد. فرقی ندارد که توافقنامه امضا شود و یا نشود. این موضوع چیزی است که اگر بالای سر شما هم در ترکیه صورت گیرد انجام می دهید.
امینت در افغانستان مشکل خود افغانهاست، مسئولیت تامین امنیت بدوش خود افغانهاست. ازینکه ایالات متحده امریکا علاقه نشان میدهد اگر برای ایشان این منافع بسیار مهم بوده باشد در حالیکه هیچ نمی دانم که این چه نوع منافع است؟ در مقابل منافعی که از افغانستان میخواهند ماهم از ایشان تامین امنیت و صلح می خواهیم و با ایشان همکاری مشترک خواهیم داشت. باید روابط مساویانه داشته باشیم و منافع هردو طرف، مدنظر گرفته شود و به منافع هردو طرف احترام گذاشته شود.
اگر بار دیگر به موضوع طالبان برگردیم، در سال ۲۰۱۰ پروسه روند صلح با طالبان آغاز گردید اما دولت افغانستان به این روند به شدت انعکاس نشان داد، آیا ممکن است که بازهم عین مشکل رخ دهد؟ زیرا طالبان در کشورهای دیگر دفتر باز کردند، وضعیت را چگونه ارزیابی میکنید؟ همانطوریکه اشاره کردید سال ۲۰۱۴ خیلی مهم است!گفتگوهای صلح با دستکاری
اگر توافقنامه امنیتی به معنی اعطای پایگاه به امریکا و عدم برپایی صلح دایمی در کشور بوده باشد پس این توافقنامه بی معنی و بی مفهوم است. اگر صلح در افغانستان به وجود نیاید پس چرا به امریکا پایگاه نظامی بدهیم؟
هایی به نام صلح در خارج فرق دارد، ما صلح میخواهیم ولی ما هرگز اجازه نمی دهیم تا قدرتهای خارجی به صلح افغانستان دستکاری کنند. گفتگوهای صلح، شرط و ملزم است، طالبان افغانی خواهان صلح هستند و خواستهای شان را به دولت افغانستان نیز ارائه کرده اند، هردو طرف نیز مسئولیتهایی دارند، امیدوارم که شورای عالی صلح به زودی گفتگوهای صلح را دوباره آغاز کند.
بعنوان آخرین سئوالم میخواهم مطرح کنم که شما جهت اشتراک به یک نشست خیلی مهم به ترکیه آمده اید، نشست سه جانبه افغانستان، پاکستان و ترکیه؛ شما تلاشهای زیادی در این نشست ها انجام دادید هم اکنون در آستانه هشتمین نشست سه جانبه هستیم، در این باره می توانید توضیحات بدهید؟ دستاوردهای تان در این هشت نشست چه بوده و رول ترکیه در این نشست ها چیست؟کشور ترکیه و مردم ترک روابط عمیق و ریشه ای با افغانستان و افغانها داشته اند، ترکیه نزدیکترین دوست افغانستان است، عصرهاست که همین روابط ادامه دارد، در دوران امان الله خان و اتاترک این دوستی گسترش یافت، ا زآن زمان تا دوره ریاست جمهوری من این روابط گسترده تر گردید، در همین زمینه همکاری های آقای عبدالله گل و رجب طیب اردوغان خیلی زیاد است، و در نیروبخشیدن روابط بین افغانستان و پاکستان سهم عمده را داشته اند، هدف از همه این نشست ها تلاش برای گسترش روابط دو کشور افغانستان و پاکستان بوده و آوردن صلح و برچیدن ترور از منطقه است. هرسه کشور همیشه دوست خواهند بود و این دوستی ادامه پیداخواهد کرد.
ببخشید که آخرین سئوال را مطرح کرده بودم ولی میخواهیم یک سئوال دیگر را اضافه کنم، همانگونه که میدانیم در سرحدات پاکستان و افغانستان مشکلات عمده موجود بوده و هست و برا ی مبارزه با تروریسم، سرحدات پاکستان و افغانستان غیرقابل کنترول می باشد، اما روی کار آمدن حکومت جدید در پاکستان و به قدرت رسیدن نوازشریف دوره جدیدی آغاز گردیده است، آیا می توانید بگویید که چه چیزها تغییر کرده ؟ طبیعی است که دوستی بین دوکشور موجود است اما گهگاه مشکلاتی هم خلق میشود، وضعیت کنونی از چه قرار است؟روابط شخصی من با نوازشریف خیلی خوب بوده و یک دوستی صمیمانه باهم داریم، و با عبدالله گل و طیب اردوغان هم دوستی صمیمانه دارم، این روابط دوستی من را خیلی خوشحال می سازد. اما ما باید از این نشست ها نتایج ریشه ای در مورد مبارزه با ترور بدست آوریم، برای دستیابی به نتایج باید راه طولانی را طی کنیم.
آینده کشورتان را بعداز خروج نیروهای خارجی چگونه می بینید، همان قسمی که شما نگاه متفاوت نسبت به حملات طیاره های بدون سرنشین دارید و پاکستان به آن اندازه ناخوش نیستند، اینگونه حملات به هردو کشور مشکلی خلق خواهند کرد؟مرز بین هردو کشور در سال ۱۸۹۳ توسط انگلیس ها ترسیم گردید اما مردم افغانستان با وجود به رسمیت نشناختن این مرز، با استقلال پاکستان رابطه نیک باهمدیگر داشته اند. با وجودیکه دیدگاه ما در مورد مرزهای مان متفاوت است اما امیدوارم که روابطه دوستانه ما ادامه یابد، روزها و آینده خوبی را در هردوکشور می بینم.
وضعیت انتخابات در ۲۰۰۹ وخیم بود و تهدیدها از سوی طالبان وجود داشت در انتخابات آتی چه نظردارید؟انتخابات برگزارخواهد شد، البته امکان بروز شدت و خشونت نیز خواهد بود، اما با وجود این همه مشکلات به تاریخ ۵ اپریل انتخابات را برگزار خواهیم کرد، افغانها از میان نامزدان یکی را انتخاب نموده و رییس جدید ریاست جمهوری انتخاب خواهد شد و من در ماه جون وظیفه را تسلیم خواهم داد، این برای استقرار یک قدم خیلی مهم است، امنیت انتخابات توسط نیروهای امنیتی ما تامین خواهد شد، نیروهای افغان در شرایط خیلی حساس با جسارت و شهامت وظایف خویش را انجام خواهند داد، اینها فرزندان کشور خود هستند با فداکاری کامل کار میکنند همانطوریکه در ترکیه نیروهای تان جانهای شان را به خاطر حفاظت وطن فدا میکنند در افغانستان نیز همین طور است.
بعدا از بازنشستگی چه برنامه دارید ؟ آیا علاقه به همکاری با حکومت جدید دارید؟ رییس جمهور جدید از تجارب شما استفاده خواهد کرد؟حامد کرزی: هرکسی که انتخاب شود رای مردم است که انتخاب شده است و من به رای مردم احترام دارم همکاری عام وتام خواهم داشت، اگر تقاضای مشاوره و همکاری کند من هم بعنوان یک رییس جمهور سابق حتما قبول خواهم کرد و بعنوان یک تبعه افغانی همیشه آماده همکاری خواهم بود.
ترجمه و ویرایش: خلیل الرحمن سلحشور