ما حق داریم جایگاه مناسب خود را داشته باشیم

مدتهای زیادی است که از تشکیل حکومت وحدت ملی می گذرد اما هنوز جنجالها بر سر معرفی و تشکیل کابینه ادامه دارد. آیا این جنجالها طبیعی است؟ مشکلات اساسی چیست؟ سرانجام چنین حکومتی چه خواهد بود؟
گفتگوی ذیل با استاد محمداکبری نماینده مردم بامیان در مجلس نمایندگان و رهبر حزب وحدت ملی اسلامی افغانستان است:
جناب استاد با تشکر از شما؛ بفرمایید که به نظر شما مشکلات اساسی که تا حال کابینه معرفی نشده چیست؟
در سال جاری متاسفانه انتخابات خوبی که افغانستان را به سوی ثبات ببرد، به آرامش برساند و براساس قانون و مطابق رأی مردم به یک جایی برسد این طور نشد. کسانی که باید انتخابات را برگزار می کردند، متاسفانه مرتکب تقلب های فاحش شدند و مشکلات بار آمد؛ تا اینکه منجر شد به این که دو تیم رقیب در مرحله دوم دو نفر رفته باهم در انتخابات رقابت کردند. در این جا رقابتها چه بسا از چوکاتی که مدنیت و اخلاق و با رعایت اصول و ضوابط باشد بیرون شد، یک مقدار کدورت و آزردگی آمد. با آن هم با درنظر گرفتن مسایل کشور، دو شخصیت بنا را براین گذاشتند که انتخابات و نتایج آن، هرچی بوده بعد از این مصلحت افغانستان ایجاب می کند که این ها بیایند دست به دست هم بدهند و با هم برای حل مشکلات افغانستان و برای خدمت به وطن همکاری کنند. بعد از اینکه دو گروپ رقیب که در رأس گروههای رقیب، دو داکتر قرار دارند از همان بعد که اینها توافقنامه امضا کردند پیشرفت هایی کردند و قدم هایی را آهسته آهسته در جهت تحقق همان توافقنامه برداشته که همین قدر هم کم نیست.
و می رسیم به معرفی کابینه؛ معرفی کابینه اگر بر این مبنا که وزاری سابق هیچکدام شان نباشد وزرا و چهره های جدیدی بیایند اگر توسط یک نفر هم معرفی می شد زمانگیر بود؛ یعنی شما کسانی را می خواهید وزیر بسازید که قبلا وزیر نبوده اند. این را باید مطالعه کنید که این آدمی که وزیر نبوده بعد از این، وزیر موفق شده می تواند؟
حالا حکومت وحدت ملی می خواهد افراد و چهره های جدیدی بیاید. این چهره جدیدی که شما می خواهید وزیر شود قبلا وزیر نبوده باید مطالعات دقیق بکنید تا مطمئن شوید که همین چهره های جدید اگر در رأس یک وزارت قرار می گیرد اهلیت این را داشته باشد که از وزیر قبلی بهتر کار کند. این مسئله، در هرصورت، زمان می برد. حال که باید دو نفر توافق کنند چی بخواهیم چی نخواهیم این دو نفر با هم در رأس دو تیم رقیب بوده؛ دو تیم رقیب هرکدامش می خواسته در رأس حکومت قرار بگیرد و برای همین تلاش می کرده و قانون اساسی همین حق را می داده؛ حالا که انتخابات نتیجه مطلوب را نداد بالاخره باهم توافق کردند که یکی رییس جمهور باشد و یکی رییس اجراییه باشد این در هر کشوری که می بود کار آسانی نبود.
این که اینها سر پست ها و روی اشخاص توافق بکنند کار آسانی نیست. ولی اینقدر که آرام آمده باید یک مقدار امیدوار بود که انشاءالله این ها همین مشکلات را حل خواهند کرد. توقع ما همین است که به زودی این ها وزرا را معرفی بکنند. به خاطر اینکه طول کشیدن یا به تعویق و تاخیر افتادن معرفی کابینه سبب می شود که امور سیاسی، اداری، اقتصادی و امنیتی دچار رکود شود. اما می خواهم بگویم که این توافق بین دو شخصیت شده این ها قدمهایی پیش حرکت کردند و هر دو نفر رفتند لندن و در جلسه شرکت کردند. دنیا همین را می خواست یعنی دنیا می خواست که هم رییس جمهور در این جلسه حضور داشته باشد و هم رییس اجرایی. و همین هم شد. لذا توقع می رود که این هر دو، برای حل مشکلات، در کنار یکدیگر برادروار در خدمت مصالح مردم افغانستان قرار بگیرند و قدم به قدم مشکلات از سر راه این مردم برداشته شود.

حکومت وحدت ملی چه دورنمایی خواهد داشت؟
باور من این است که راه چاره غیر از این نیست. البته پیشبرد این تفاهم وکار کردن هماهنگ که هر کدام همین دو شخصیت، تیم داشتند، صدها طرفدار داشتند که کار کرده اند، تبلیغ کرده اند، این ها که برای این دو نفر کار کرده تیم شان کمپاین کرده هرکدام شان انتظار و توقع خود را دارند. نه همه شان خوب است است نه همه شان بد؛ حالا چطور بتواند خوبان این ها را تشویق کند و افرادی که تخریب نکنند، یک مشکل ایجاد نکنند، اینها را مدیریت کنند. بنابراین پیشبرد کار را باید با تفاهم دنبال بکنند ولی پیشبرد همین قضیه تصمیم مشترک، کار آسانی نیست. امیدوار هستم که این ها به همه مشکلات فایق بیایند.

جناب استاد اکبری! سهم شما از حکومت وحدت ملی چیست؟
تاکنون هیچ! ولی ما توقع داریم به اندازه ای که ما به عنوان یک حزب در این کشور چه در دوره جهاد، از اول سال ۵۸ که ما یک جریانی که در آزاد کردن مناطق مرکزی نقش اساسی را داشته ایم، در آزاد نگه داشتنش نقش اساسی را داشتیم، آنقدر شهید دادیم که شهدای ما یک لشکر می شود. همیشه مصلحت مردم را در نظر گرفته ایم و همیشه خواهان تفاهم بوده ایم، خواهان تفاهم بین اقوام و احزاب بودیم و در هرجایی که من کار کرده ام عملکرد من هم همین را اثبات می کند که من طرفدار حوصله مندی و یکدیگرپذیری، برخورد منصفانه با یکدیگر چه در عرصه احزاب و چه در بین اقوام و مناطق و مردم بوده ام که با هم و در کنار هم باشیم، حرمت یکدیگر را بدانیم و حق یکدیگر را رعایت بکنیم. همه ما باید هماهنگ در خدمت مردم و وطن خود قرار بگیریم. لذا ما با همین سابقه، با این جایگاه و موقعیت در انتخابات هم نقش مثبت خود را داشتیم که با این که ما خود را در تیم داکتر عبدالله در مرحله دوم انتخابات بودیم ولیکن هیچ گاهی تیم رقیب را بد نگفتیم و هیچ از آن ها مذمت نکردیم؛ مصالح مردم را در نظر داشتیم؛ با تیمی که همکاری می کنیم، مقتضی و پذیرفتن اصول دموکراسی همین است، قانون اساسی به ما این اجازه را داده ولی کاری نکنیم که کدورت ایجاد شود! ما در عین حالی که با تیم داکترعبدالله بودیم ولی با تیم رقیب هیچ کلمه ای که آنها را آزرده بسازد یا دارنده یک اهانت باشد نگفتیم، از کاری که سبب یک ناراحتی شود جداً پرهیز کردیم، لذا ما با این سابقه و این موقعیت می گوییم که ما حق داریم جایگاه مناسب داشته باشیم.

تعدادی از بامیانی ها محافل مشورتی برای سهمگیری در حکومت دایر می کنند؛ شما در جریان این محافل هستید؟
بله! سه بار جلسه دایر شده که با ابتکار خود بامیانی ها بوده، جلسه اول محدودتر بوده که با یک عده محدود به دفتر استاد عرفانی جمع شدند. استاد عرفانی کسی که فعلا وکیل کابل است ولی ایشان یک بامیانی اصیل است و یک شخصیت بامیانی است. جلسه دوم در منزل بنده بود و جلسه سوم در منزل آقای شهیدانی بود، این ها مابین خود یک کمیسیون ایجاد کرده اند که این کمیسیون تقاضایش است که ما باید در این کابینه حداقل یک وزیر داشته باشیم، بعد در ردیف این ها ما معین داشته باشیم ما در بین سفرا سفیر داشته باشیم، در بین والی ها، قومندانهای قول اردو، قوماندان های فرقه و قوماندان های امنیتی ولایات باید افراد خود را داشته باشیم. همین جا ما افرادی داریم، ما می گوییم همان کسی که شایستگی خدمت را دارد و وظیفه را پیش برده می تواند، وظیفه از او دریغ نشود. بنابراین فعلا بامیانی ها جلساتی دارند و جلسات دیگر با شرکت وسیعتری دایر خواهد شد. یک کمیسیون وظیفه دار شده که لیست تحصیلکرده ها را جمع بکند؛ اول از کسانی که دکترا دارند، در کتگوری دوم کسانی که ماستری دارند و در کتگوری سوم کسانی که لیسانس دارند، آنها را لیست کنند و آن را در اختیار مقامات حکومت قرار بدهند. ما می خواهیم به اساس شایستگی هرکسی که کار از او ساخته است حکومت وظیفه مناسبی را به او بسپارد.
بامیان خوبترین رعیت این حکومت بوده، در جهاد، نقش بارز خود را داشتیم، در کل افغانستان اولین مرکز ولایتی که توسط خود مردم آزاد شده از سلطه کمونیست ها، مردم بامیان و مردم مرکز بامیان در تابستان ۶۷ بوده و بعد در همین دوره دوازده سیزده سال، ما نقش بسیار مثبتی را در قانونمداری، در تطبیق حکومتداری، در آرام نگهداشتن منطقه، در پرهیز و اجتناب از کشت کوکنار و تریاک و مواد مخدر. بنابراین ما حق داریم از حکومت آن چه را که ما مستحق هستیم و تا هنوز برای ما داده نشده مطالبه بکنیم. نه اینکه هیچ داده نشده، بلکه کم داده شده. ما مستحق بیشتر از آن هستیم؛ لذا تقاضا داریم که افراد شایسته و واجدشرایطی که ما داریم وظایف مناسبی به این ها سپرده شود
انتصابهایی که تا به حال شده به نظر شما جنبه های ملی گرایانه و تخصص گرایانه داشته است؟
چیزی که من خبر دارم تغییراتی که در اداره امور آمد این چینش و ترکیبی که جدیداً آمد، این از نظر ما متناسب و عادلانه و بر اساس شایستگی نبوده است.

اگر نقدی بر ۱۰۰ روز کار حکومت داشته باشید چه می گویید؟
ایرادی که در این جا وارد می شود این است که کارها بطی پیش می رود. در حالی که افغانستان نیاز دارد و ایجاب می کند که کارها سریعتر انجام شود. انتخابات بسیار طول کشید، یکسال با مساله انتخابات روبرو بودیم، هم دولت و هم ملت را به خود مشغول کرده بود. کارها و فعالیت ها را در امور نظامی، اقتصادی، اداری تحت تاثیر قرار داده بود. بعد از اینکه رییس جمهور و رییس اجرایی تعیین شد بعد از آن هم کارها به صورت بطی به پیش می رود حقش این بود که زودتر انجام می شد، زودتر کابینه تشکیل می شد. حالا تاخیر کابینه موجب این شده است که امور سیاسی اداری و اقتصادی کشور به یک نحوی با رکود روبرو باشد و هر روزی که زمان می گذرد با بی اعتمادی مردم روبرو می شود که این تاثیر خود را در معیشت مردم، درکار مردم، در فعالیت اقتصادی و تجاری می گذارد. لذا چیزی که در این باره می گویم عمده ترین ایرادی که در این مدت وارد است و مطابق انتظار مردم نیست یکی این است که کابینه دیر تشکیل می شود و دیر معرفی می شود.

مهمترین مسایلی که حکومت باید به عنوان اولویت کاری خود درنظر بگیرد چیست؟
به نظر من با در نظر گرفتن توافقنامه ای که بین دو شخصیت رییس جمهور و رییس اجرایی انجام شده مطابق همان توافق سعی کنند که افراد شایسته را به کار بگمارند این کار اولش است، بعد هم در جهت برقراری ثبات و امنیت کوشش اساسی و کار عمده می خواهد؛ کار زیاد می خواهد تا افغانستان وضعیت امنیتی اش بهتر شود. مسئولیت دیگر این است که مبارزه کند با فساد، افراد فاسدی که شناسایی می شود مربوط به هر تیمی که باشد و از هر حمایتی که برخوردار باشد دستش از اداره و سرنوشت مردم کوتاه شود و به مجازات سپرده شود. یعنی قاطعیت بعد از بررسی دقیق! اگر قاطعیت براساس یک شایعه و خبر ضعیف باشد یک شکایت احساساتی باشد و براساس آن عجولانه تصمیم گرفته شود آن به نتیجه مطلوب نمی رسد. به نظر ما عامل موفقیت حکومت وحدت ملی این است که بعد از جابجایی وزرا کار عمده اش تلاش جهت تامین ثبات و امنیت باشد. کار سوم اش مبارزه با فساد است مبارزه با سوء استفاده هایی که از مالیات و امکانات این مردم شده است.
پس بنابراین از هر دو شخصیت توقع داریم که بعد از مطالعه دقیق، بعد از آن که یقین کردند فلان مسئول، دزدی کرده، غارتگری کرده، خون مردم را مکیده و از راه رشوت، ثروتی اندوخته، قصری آباد کرده... بدون ملاحظه مجازات کنند. البته نباید با یک شکایت سطحی و بررسی عجولانه اگر کسی مجرم نباشد مجازات ببیند.
پس بنابراین بررسی ها باید دقیق و حوصله مندانه باشد. حکومت، کسی را که دزدی کرده، خیانت کرده، اختلاس کرده باید گلویش را ایلا نکند...

گفتگو: مهدی هاشمی- خبرگزاری جمهور