امیرمحمد اسماعیل خان، در انتخابات ریاست جمهوری، معاون اول استاد سیاف بود و در دور دوم، از داکتر عبدالله اعلام حمایت کرد. او اکنون از داکتر عبدالله دلِ خوش ندارد و معتقد است که مجاهدین از معادله قدرت حذف شده اند. وی از دخالت خارجی ها در پروسه انتخابات افغانستان ناخشنود است، از شرایط امنیتی آینده افغانستان ابراز نگرانی می کند و از تشکیل شورای مجاهدین در آینده نزدیک خبر می دهد. متن ذیل، گفتگوی خبرگزاری جمهور با وزیر سابق انرژی و آب است:
جناب امیرصاحب اسماعیل خان، خیلی خرسندیم که حاضر شدید تا با خبرگزاری جمهور مصاحبه ای داشته باشید. سئوال اول من از شما این است با وجود اینکه در سالهای اخیر شما فارغ از فعالیت و یا دغدغه های دولتی نبوده اید؛ چرا حالا در تشکیلات حکومت وحدت ملی نیستید؟- هر حکومتی که آغاز به کار میکند بیشتر به سراغ آن عده از افرادی میرود که با آنها در به وجود آمدن آن حکومت نقش داشته اند؛ به خصوص این دولت که با گروه ها و افراد مختلف پدیدار شده است؛ بخصوص حالا که حکومت وحدت ملی بنابر رای مردم نه و بلکه با پادرمیانی جامعه جهانی به وجود آمده است. به همین لحاظ کوشش میکنند که از افرادی کار بگیرند که در زمان کمپاین انتخابات با آنان همکاری کردند.
یعنی در این اواخر از سوی شما همکاری هایی با تیم اصلاحات و همگرایی صورت نگرفته بود؟- خب داکتر صاحب عبدالله یک اشتباه بزرگ کرد. با خانواده جهاد و مجاهدان، همسویی خوبی را نشان نداد. باید حداقل در پست های بزرگ امنیتی، از مجاهدینی که در ۳۵ سال گذشته با اشغالگران روسی جنگیدند استفاده میکرد تا بشود که در برابر جنگهای جدیدی که از سوی طالبان قرار است تحمیل شود، ایستادگی کند. باید از جهادی ها بیشتر در کنارش می بودند تا اینکه چپی ها. باید مجاهدین می بودند زیرا خودش ادعا دارد که رأی و پیروزی خود را از سوی مجاهدین به دست آورده است. باید جهادی ها می بودند زیرا اینها هستند که وارثین اساسی آزادی این سرزمین می باشند.
شما در صحبتهای خود اشاره ای به خارجی ها داشتید؛ تا چه اندازه خارجی ها در قضایای اخیر افغانستان نقش داشتند؟- خارجی ها در تشکیل حکومت وحدت ملی نقش داشتند. آنان باعث شدند تا تقلب گسترده ای در انتخابات کشور صورت بگیرد و نگذارند که یک فردی که باید و حتماً رئیس جمهور شود، به این مقام برسد. آنان باعث شدند که انتخاباتی که باید در چند روز به پایان می رسید، به حدود یک سال بیانجامد. این ها همه سبب شد تا یک حکومت ائتلافی تشکیل شود که حالا چیزی به نام حکومت وحدت ملی ایجاد شده است.
آیا واقعا این حکومت، حکومت وحدت ملی است یا خیر؟- خب! با کابینه ای که معرفی شده معلوم میشود که این کابینه، تمثیلی از وحدت ملی نمی باشد. چنانچه که شما می دانید از غرب افغانستان تا هلمند، حدود ۸ الی ۹ میلیون انسان زندگی میکند و در این کابینه برای این ۸ و یا ۹ میلیون انسان، شما نماینده ای را نمی بینید. دولت با معرفی این کابینه، تعریف حکومت وحدت ملی را خدشه دار ساخت.
از هرات، داکتر داوود صبا به عنوان نامزدوزیر معادن و صنایع به مجلس افغانستان معرفی شده است، از دید شما این فرد نمیتواند از مردم هرات نمایندگی کند؟- من نمیخواهم در مورد آقای صبا، صحبت بکنم. اما نماینده واقعی که مردم هرات به آن قانع باشند، به باور من نیست و این، از محافل و مجالسی که در هرات است معلوم میشود؛ مردم هرات شایسته حق بیشتر و همچنین شایسته یک نماینده واقعی هستند.
خبرهایی رسیده که قرار است تا برنامه های بزرگی از سوی رهبران مجاهدین در کشور صورت بگیرد و به خصوص در حزب جمعیت اسلامی، شما از اعضای برجسته این حزب هستید؛ در این رابطه توضیح دهید.- اول اینکه قرار است تا روی جمع آوری تمامی مجاهدین افغانستان تحت یک قیادت کار کنیم و هم اکنون هم در حال کار هستیم و در این رابطه در تاریخ ۲۶ دلو که برابر با سالروز خروج روسها از افغانستان است، قرار است تا همایش و اجلاسی را برگزار کنیم و این برنامه در کابل برپا میشود. قرار است تا تمامی احزاب جهادی در کنار هم جمع شوند. همچنین قرار بود تا سال گذشته کنگره جمعیت اسلامی، با هدف انتخاب رهبر جدید دایر شود اما بنابر دلایلی از جمله پروسه انتخابات، این برنامه معطل ماند. انشاءالله پس از اینکه دولت به طور رسمی کار خود را شروع و کابینه آغاز به کار کند، قرار است تا به زودی این کنگره برگزار شود و رهبری جدید، برای جمعیت انتخاب شود.
قرار است چه تحولاتی در میان مجاهدین و بخصوص حزب جمعیت ایجاد شود؟ یعنی این امکان دارد تا تغییر مسیری نسبت به ۱۳ سال گذشته از سوی اعضای جمعیت رونما شود؟- خب طبیعتا با شرایط جدید، ایجاب میکند تا برای تنظیم بیشتر و انسجام بیشتر، برنامه های جدیدی روی دست گرفته شود.
آیا داکتر عبدالله تنها شده؟ چون شما در کنفرانس خبری خود گفتید که افرادی همچون جنرال بسم الله محمدی، یونس قانونی و عبدالرب رسول سیاف در دولت حضور ندارند و این یک پوینت منفی برای داکتر عبدالله می باشد.- خب اینکه تنها شده و یا نه، این بحثی جدا می باشد اما این را میدانم که اکثریت مجاهدین از کارهای او دلگیر شده اند.
حتی آقای قانونی و جنرال محمدی؟- من فکر میکنم که اکثریت مجاهدین از این کار ناراضی هستند.
بر میگردیم به زمان انتخابات، شما یکی از معاونان آقای سیاف، کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری بودید، فکر می کردید که در این رقابت بازنده باشید؟- طبیعتا هر انتخاباتی برنده و بازنده خود را دارد. ما بنا بر مسئولیتی که نسبت به جهاد و مردم افغانستان داشتیم، پای در این عرصه نهادیم؛ ما با این تفکرات پای در انتخابات گذاشتیم تا بلکه با ایجاد یک دولت، از ارزشهای جهاد محافظت کرده و یک نظام بسازیم که اکثریت مردم افغانستان از آن راضی باشند. به همین دلایل و با شرایط کنونی، من گزینه ای بهتر از استاد سیاف نمی دیدم. من یقین دارم که اگر استاد سیاف پیروز میشد، این چالشها و درگیری های انتخابات به وجود نمی آمد. به عقیده من اگر استاد سیاف برنده می شد، از لحاظ امنیتی دغدغه های امروزی کشور که برگرفته از تحرکات برخی از گروه های نوظهور و طالبان می باشد، وجود نمی داشت.
شایعاتی در میان مردم وجود دارد که قرار است تا شما به عنوان والی هرات معرفی شوید؛ آیا چنین انگیزه و خواسته ای در شما هست؟- خب شما میدانید که من از ۲۷ سالگی وارد جهاد شدم و در آن زمان حتی تصورش را هم نمی کردم که زنده بمانم و به عنایت پروردگار، تصادفی زنده ماندم. به همین لحاظ اصلا در پی پُست و مقام نبوده ام. آرزوی من همیشه این بوده که این سرزمین را در وضعیتی بهتر ببینم.
یعنی شما به فکر موقف و پُست ولایت در هرات نیستید؟- من هیچگاه به فکر موقف دولتی نه در وزارت و نه در ولایت نبوده ام اما قصد این را دارم که شاهد زمینه بهتر زندگی کردن مردم، در این کشور باشم.
شما دو روز پیش گفتید که قرار است تا گروهی نوظهور اما خطرناکتر از طالبان در افغانستان پدید بیایند، آیا حکومت فعلی افغانستان میتواند در برابر آنان موفق عمل کند؟- حکومتی که در ۱۳ سال گذشته نتوانست تا طالبان را سرکوب کند و این نا امنی ها و تحرکات طالبان روزافزون شد، در نتیجه با قیامهای مردمی از هم گسسته شد، طبیعتا دولت جدید، با مشکلاتی روبرو خواهد شد. طبیعتا گروه های جدید و سازمان یافته تری که در حال شکل گیری هستند، ضررهای بیشتری را به مردم و حکومت وارد میکنند.
به عنوان سئوال پایانی؛ مجاهدین در این شرایط چه باید بکنند؟ - مجاهدین مسئولیت دارند که در کنار دولت، نگذارند تا این گروه ها رشد بیشتری بکنند و دست به اقدامات مخاطره آمیز بزنند. ما با کمک مردم می توانیم تا انسجام بیشتری را به وجود آوریم و نگذاریم تا این گروه ها به موفقیت برسند.
گفتگو از یحیی فولادی-
خبرگزاری جمهور