رئیس مرکز ملی مبارزه با تروریزم امریکا (ODNI) به کمیته امنیت داخلی کنگره گفته: «افراط‌گرایی خشونت‌آمیز و تهدیدات علیه غرب در افغانستان، سومالی و یمن در حال افزایش است.»
کریستین ابی زید گفت: «اکنون به نظر می‌رسد که گروه داعش خود را برای عملیات در خارج از افغانستان آماده می‌کند.»
او هشدار داد که امسال گروه داعش خراسان با حمله موشکی به مناطق مرزی تاجیکستان و ازبکستان، گسترش فعالیت خود فراتر از مرز افغانستان را نشان داد. او گفت: «تشدید این حملات، تهدیدی برای امنیت ملی ایالات متحده است». کریستین ابی زید گفت که شاخه‌ای از القاعده در افغانستان نیز می‌خواهد به منافع ایالات متحده آسیب برساند.
الخاندرو مایورکاس؛ وزیر امنیت داخلی امریکا نیز گفته که رهبران القاعده و داعش حملات ۱۱ سپتامبر به امریکا و خروج امریکا از افغانستان را یک پیروزی می‌دانند و از چنین حملاتی تشویق و حمایت می کنند.
رئیس آژانس تحقیقات فدرال امریکا (اف‌بی‌آی) هم گفت که نگران حاکمیت طالبان بر افغانستان است.
ارزیابی امریکا درباره آمادگی داعش برای سازمان دهی حمله از خاک افغانستان بر کشورهای دیگر در حالی صورت می گیرد که طالبان ادعا می کنند که داعش سرکوب شده، امنیت تامین است و هیچ کشوری از خاک افغانستان مورد حمله قرار نخواهد گرفت.
این ارزیابی اما نشان می دهد که برنامه اصلی داعش و حامیان آن، گسترش ناامنی از افغانستان به کشورهای همسایه و منطقه است. به همین دلیل، نگرانی های فزاینده کشورهای پیرامون افغانستان از فعالیت گروه های تروریستی و خطر توسعه آن به ورای مرزهای ملی، واقعی و قابل درک می باشد.
تازه ترین مورد از این ابراز نگرانی در نشست فرمت مسکو صورت گرفت؛ نشستی که شرکت کنندگان آن به طور صریح، خواستار قطع ارتباط طالبان با گروه های تروریستی و عمل به تعهدات خود در زمینه مبارزه با تروریزم شدند.
این نشان می دهد که منشأ اصلی این نگرانی، ناتوانی طالبان در مبارزه با تروریزم نیست؛ بلکه مساله جدی تر، خطر حمایت پنهان طالبان از تروریزم است.
به عنوان نمونه، القاعده هم یکی از گروه هایی است که در گزارش مرکز ملی مبارزه با تروریزم امریکا به عنوان تهدیدی علیه امنیت ملی ایالات متحده ارزیابی شده و درباره برنامه ریزی آن شبکه برای حمله بر منافع امریکا از خاک افغانستان، هشدار داده شده است.
القاعده از متحدان نزدیک و سنتی طالبان به حساب می آید و بسیاری از رهبران طالبان و شبکه حقانی هنوز هم پیوندهای تنگاتنگی با القاعده دارند، به رهبران و فرماندهان آنها در خاک کشور پناه داده اند و از تجربه، دانش و منابع مالی آن برای تقویت خود استفاده می کنند.
در مورد داعش اما وضعیت، کاملا متفاوت است. امریکا تنها از بزرگنمایی تهدید داعش، بهره می گیرد تا منافع راهبردی خود را تامین کند. بربنیاد یک روایت، داعش خود ساخته دست امریکا است تا به نیابت از واشنگتن در کشورهای دیگر، آشوب و بحران و ناامنی به وجود آورد و امریکا هم از وضعیت آشفته کشورهای هدف به نام مبارزه با داعش و تروریزم، استفاده کند و سلطه خود را گسترش دهد.
این برداشت درباره افغانستان هم صدق می کند؛ زیرا امریکا هیچگاه با داعش مبارزه نکرد و در حال حاضر نیز علیرغم گشت زنی هواپیماهای بی سرنشین امریکایی بر فراز افغانستان، مبارزه با داعش در دستور کار پرنده های مرگ امریکایی قرار ندارد.
بنابراین، گزارش مرکز ملی مبارزه با تروریزم امریکا درباره آماده شدن داعش برای گسترش حملات خود به خارج از مرزهای افغانستان، تنها یک هشدار نگران کننده نیست؛ بلکه فراتر از آن، یک برنامه مدون و منظم است تا این پروژه به سرانجام برسد.
به بیان بهتر، همانگونه که کشورهای هدف مانند روسیه و هم پیمانان آن در آسیای میانه هم می دانند، هدف از گسترش فعالیت داعش در افغانستان و جا به جایی نیروهای آن در نوار شمالی کشور، گسترش ناامنی به آسیای مرکزی است و دست امریکا قویا در عقب این پروژه کار می کند.
با توجه به این واقعیت، داعش اکنون از نظر امریکا برای صادرات آماده شده و گام بعدی آن گسترش ناامنی و فعالیت های تروریستی ناشی از حضور داعش در کشورهای آسیای مرکزی و در نهایت روسیه و چین و ایران و هند و... است.
در صورتی که این برداشت درست باشد، کار روسیه و دیگر اعضای «فرمت مسکو» برای مقابله با تهدیدهای تروریستی از مبدأ افغانستان به مراتب دشوارتر می شود؛ زیرا طالبان هم در این زمینه مجبور است برای کسب امتیاز و ماندن در قدرت براساس قواعد امریکا بازی کند و به داعش امکان دهد که از افغانستان به عنوان یک سکوی پرش به آسیای مرکزی و دیگر کشورهای همسایه و منطقه استفاده کند.
عبدالمتین فرهمند - جمهور
