ولادیمیر پوتین ۷۲ ساله شد و حالا بیش از بیست سال است که زمام حکومت در روسیه را در دست دارد.
از گزارشهای چندین سال اخیر چنین برمیآید که از دوران همهگیری کرونا و بهویژه پس از آغاز جنگ علیه اوکراین، رئیسجمهور روسیه بهطور روزافزون نگران جان و امنیت خود است.
بهتازگی نشریههای روسی «پروئکت» و «آگنستوو» هم گزارش دادهاند که حملات پهپادهای اوکراینی علیه روسیه باعث شده پوتین از اقامت در ییلاق محبوبش در بندر سوچی منصرف شود. هواپیماهای او نیز با ترانسپوندر خاموش – که باعث مخفی شدن از رادارهای کنترل ترافیک هوایی میشود - و اغلب با همراهی جتهای نظامی پرواز میکنند.
دیوان کیفری بینالمللی در بهار سال گذشته علیه ولادیمیر پوتین به اتهام ارتکاب به جنایات جنگی حکم بازداشت صادر کرد؛ اتهاماتی که کرملین آن را رد کرده است.
ولادیمیر پوتین روز دوشنبه ۷ اکتوبر/ ۱۶ میزان ۷۲ ساله شد. بنا به بیانیههای کرملین، رهبر هفت کشور خارجی به او پیام تبریک فرستادهاند و رئیسجمهور ترکیه طی تماس تیلفونی به همتای روس خود تبریک گفت.
در سالهای پیشین دهها رهبر خارجی به پوتین روز تولدش را تبریک میگفتند. در سال ۲۰۲۱، چند ماه پیش از آغاز جنگ روسیه علیه اوکراین، رهبران چین، اسرائیل، جاپان، ترکیه و ده کشور دیگر به رئيسجمهور روسیه پیام تبریک فرستادند.
از سوی دیگر، پیامهای تبریک سیاستمداران و چهرههای سرشناس روسی امسال به طور بیسابقه زیاد بود. در مسکو پنج هزار نفر بهگونهای در مرکز نمایشگاهی پایتخت روسیه ایستادهاند تا با تن خود شکل پیام «تبریک به رئیسجمهور» را ایجاد کنند.آلکساندر دوگین که اغلب در رسانهها با لقب «مغز متفکر پوتین» معرفی شده، در پیام تبریک خود به رئيسجمهور روسیه مدعی شد «۷۲سالگی آغاز جوانی دوباره است». او ابراز امیدواری کرد که ولادیمیر پوتین «همیشه» حاکم روسیه بماند.
همان روز میخائیل موراشکو، وزیر بهداشت روسیه، ضمن پیام تبریک به پوتین ابراز اطمینان کرد که «هر انسانی قادر است تا ۱۲۰ سالگی عمر کند». در حال حاضر متوسط عمر یک مرد در روسیه ۶۶ سال است.
پیشتر گزارش شده بود که ولادیمیر پوتین یک طرح ملی جدید را برای «حفظ جان هزاران شهروند روسیه» اعلام کرده که در چارچوب این طرح، «مقابله با پیری» تعریف شده و اکنون پژوهشگران روس تحت فشارند تا به نتایج قابلتوجهی در این زمینه دست یابند.
پوتین از ۲۴ سال پیش قدرت واقعی در روسیه را در دست دارد. این دورانی طولانیتر از دورهٔ حکومت پینوشه در شیلی، کیم جونگ ایل رهبر پیشین کوریای شمالی و یا سوهارتو دیکتاتور اندونیزیا است. در تاریخ شوروی، تنها لئونید برژنوف (تا ۷۵ سالگی) و ژوزف استالین (تا ۷۴ سالگی) مسنتر از ولادیمیر پوتین و همزمان در رأس قدرت باقی ماندند.
دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، به خبرنگاران گفته است «ولادیمیر پوتین دوست ندارد در کانون توجه قرار گیرد و روز تولد خود را همچون سایر روزهای کاری سپری خواهد کرد».
به گزارش نشریهٔ «آگنستوو» به نقل از بیانیههای کرملین، پوتین پیش از آغاز جنگ روسیه علیه اوکراین هر سال در روز تولدش «در کنار خانواده و دوستان» بود، اما در سالهای ۲۰۲۲، ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ در این روز «کار میکرد».
«آگنستوو» در روز تولد پوتین گزارش داد که خبرنگاران تحقیقی این نشریه متوجه شدهاند هواپیماهای مورد استفادهٔ رئيسجمهور روسیه در ماههای اخیر با ترانسپوندر خاموش پرواز کردهاند.
ترانسپوندر یک دستگاه الکترونیکی است که هنگام دریافت سیگنال بر روی موج رادیویی پاسخ تولید میکند و هواپیماها برای کمک به شناسایی شدن توسط رادارهای کنترل ترافیک از آن استفاده میکنند.
براساس این گزارش، هواپیماهایی با شمارهٔ RA-96021، RA-96022 و RA-96024 که گفته میشود مورد استفادهٔ رئيسجمهور روسیه است، تا دو سال پیش در سرویس فلایترادار ۲۴ قابل مشاهده بود اما در تابستان پارسال (روز شورش نیروهای واگنر تحت رهبری یوگنی پریگوژین) یکی از این هواپیماها که بین مسکو و سنپترزبورگ در حال پرواز بود، ناگهان در رادار ناپدید شد.
از یک سال پیش به این سو خاموش کردن ترانسپوندر هواپیماهای رئيسجمهور روسیه به امری عادی تبدیل شده است.
بهگزارش «آگنستوو»، اوائل تابستان گذشته هواپیمای RA-96024 به مقصد شرق دور روسیه و از آنجا به پایتختهای کوریای شمالی و ویتنام با ترانسپوندر خاموش پرواز کرد. در مسیر بازگشت از ویتنام به روسیه نیز این هواپیما ترانسپوندر خود را تنها در آسمان چین فعال کرد. همچنین برای نخستین بار یک جنگندهٔ روسی هواپیمای رئيسجمهور روسیه را همراهی کرد.
همزمان با این گزارش، نشریهٔ تحقیقی «پروئکت» هم گزارش داد که از بهار گذشته ولادیمیر پوتین به سوچی که پیشتر اقامتگاه محبوبش بود، سفر نمیکند.
یک منبع که هویتش فاش نشده، به این نشریه گفته است که پوتین «به طور روزافزون نگران جان و امنیت خود است، بهویژه که متوجه شده پهپادهای اوکراینی قادرند از سپر دفاع هوایی روسیه عبور کنند».
چند مسئول دیگر که در سالهای گذشته بارها در سوچی با رئيسجمهور روسیه دیدار کرده بودند، برای خبرنگاران تایید کردهاند که ولادیمیر پوتین دیگر به سوچی نمیرود. براساس این گزارش، از تصاویر ماهوارهای برمیآید که ساختمان اصلی این مجتمع تخریب شده و این در حالی است که تنها ۱۰ سال پیش میلیاردها روبل بابت نوسازی آن هزینه شده بود.
بهگزارش «پروئکت»، پیش از آغاز جنگ روسیه علیه اوکراین، ولادیمیر پوتین هر سال دستکم یک ماه در اقامتگاه رسمی «بوچاروف روچی» سپری میکرد؛ معمولاً در اوایل پاییز، از جمله برای جشن گرفتن روز تولدش و در روز تولد آلینا کابایوا که گفته میشود معشوقه و مادر دو فرزند پوتین است.
حتی در ماههای اول جنگ روسیه علیه اوکراین، رئيسجمهور روسیه در این اقامتگاه پذیرای رهبران ترکیه، بلاروس، قزاقستان، آذربایجان و ارمنستان بود. اما براساس این گزارش، از سال گذشته که میدان هوایی سوچی بارها هدف حملات پهپادهای اوکراینی قرار گرفته، وضعیت متفاوت شده است.
بنا به بیانیههای رسمی کرملین، در سال جاری میلادی رئيسجمهور روسیه تنها یک بار به «بوچاروف روچی» برای مذاکرات با رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، سفر کرد. بهگزارش «پروئکت» این بدان معنا است که او برای اولین بار در دستکم هشت سال اخیر برای جشن گرفتن روز تولد آلینا کابایوا به سوچی نرفته است.
از گزارش اخیر نشریهٔ «دوسیه» چنین برمیآید که اقامتگاه اصلی کابایوا و دو پسر ولادیمیر پوتین اکنون در والدای است؛ در نیمهراه مسکو و سنپترزبورگ.
در تابستان گذشته، گلب کاراکولوف، افسر عالیرتبهٔ امنیتی روسیه که به ترکیه فرار کرده، به رسانهها گفت ولادیمیر پوتین «سبک زندگی یک فرد مبتلا به پارانویا را دارد و بهشدت نگران جان خود است». بهگفتهٔ او، قطار مخفی، بدلها و قرنطینهٔ سخت تنها چند نمونه از پروتکلهای امنیتی رئيسجمهور روسیه است.
بهگزارش نشریهٔ «پروئکت»، در دورهٔ همهگیری ویروس کرونا، دستکم نیمی از کسانی که به دیدار رئيسجمهور روسیه رفتهاند، ناچار بودند سه روز قرنطینه شوند. در این گزارش همچنین آمده خبرنگارانی که سالها است در کرملین کار میکنند، بر این گمان هستند که رئيسجمهور روسیه بدل دارد.