در جلسه کابینه دولت طالبان به سرپرستی ملا محمد حسن آخوند؛ رییس‌الوزرا تصمیم گرفته شد تا اقداماتی برای اصلاح فوری نظام آموزشی دانشگاه‌ها روی دست گرفته شود.
در نشست کابینه دولت طالبان که روز چهارشنبه (چهارم حوت) به سرپرستی ملا حسن آخوند برگزار شد، راهکارهایی که از طرف وزارت تحصیلات عالی برای اصلاح و بازنگری نظام تحصیلی دانشگاه‌ها در نظر گرفته شده مورد بحث قرار گرفت و کابینه طالبان، خواهان اصلاح فوری نظام آموزشی دانشگاه‌ها شده‌است.
این در حالی است که پس از تسلط طالبان، دانشگاه‌های دولتی به طور کامل تعطیل شد و طالبان بارها اعلام کرده‌اند که کار جداسازی دختران و پسران و تغییر نظام آموزشی دانشگاه‌ها جریان دارد.
طالبان همچنین پیش از این دستور داده‌بودند که مدرسان مرد نباید به طور مستقیم به دانشجویان دختر، تدریس کنند؛ بلکه این کار باید از پشت پرده صورت بگیرد.
آنها برای جداسازی دختران و پسران دانشجو استفاده از «پرده شرعی» در صنف‌های درسی را الزامی کرده‌اند.
اگرچه اقدامات طالبان برای تحمیل نظم ایدئولوژيک خود بر جامعه افغانستان با واکنش های اعتراضی جامعه دانشگاهی کشور هم روبرو شده؛ اما انتظار نمی رود که این واکنش ها تغییری در رویکرد طالبان ایجاد کند.
دولت طالبان در حال اجرای یک انقلاب فرهنگی است؛ انقلابی که فضای بی طرفانه علمی در مراکز آکادمیک را تحت الشعاع گرایش های سیاسی، قومی و ایدئولوژيک قرار می دهد و بدون شک، پیشرفت های نسبی چند سال اخیر در حوزه تحصیلات دانشگاهی، کارهای مطالعاتی و پژوهشی، تولید علم و اجرای پروژه های علمی و تحقیقی را مختل خواهد کرد.
با این حال، برای طالبان هیچ اهمیتی ندارد که افغانستان در نتیجه این اقدامات، چند سال دیگر به عقب برمی گردد و چه پیشرفت ها و دستاوردهایی ممکن است قربانی شود. آنها مانند همه عرصه های دیگر همان کاری را انجام می دهند که تصور می کنند درست است و درباره انقلاب فرهنگی و اصلاح سیستم تحصیلات عالی کشور هم پیش بینی می شود که ماحصل ده ها سال کار شبکه حقانی و مغزشویی نظام مدارس مذهبی پاکستان بر عرصه تحصیلات عالی افغانستان، تعمیم داده و تحمیل خواهد شد.
در این میان، افزون بر خطر از دست رفتن دستاوردها و پیشرفت هایی که در سال های اخیر در این زمینه حاصل شده، یک نگرانی جدی دیگر نیز وجود دارد و آن، نهادینه کردن اندیشه های افراط گرایانه در نظام تحصیلات عالی کشور به منظور تربیت نسلی از تندروها برای تعمیم و تقویت تفکر طالبانی است. به بیان دیگر، هدف طالبان از اصلاح سیستم تحصیلات کشور زیر نام هایی مانند اجرای شریعت و اسلامی کردن نظام تحصیلی افغانستان، ترویج و تحمیل نوعی طالبانیسم فرهنگی است تا در نتیجه آن، نسل آینده تحصیل یافته های افغانستان کاملا مطیع و منقاد به قوانین طالبان و پیرو تفکر طالبانی باشند و طالبانیزم را به عنوان تنها مکتب اصیل و نماینده اسلام انقلابی بپذیرند.
صرف نظر از اینکه طالبانیزم چیست، چه ویژگی ها و شاخصه هایی دارد، اصول و ارزش های آن کدام ها هستند، چه نسبتی با فرهنگ و تاریخ و تمدن افغانستان دارد، چگونه می تواند همه اقوام و اقلیت های قومی کشور را در درون خود حل و هضم کند و نماینده ای واقعی و پرظرفیت از تنوع فرهنگی و تکثر سنتی جامعه رنگارنگ افغانستان باشد، تحمیل و تعمیم آن به مثابه تنها نظام سیاسی، فرهنگی و ایدئولوژيک بر نسل جوان دانشگاهی کشور، یک اقدام خطرناک است که در قالب انقلاب فرهنگی طالبان صورت می گیرد که پیامدهای آن پس از چند ده سال، ممکن است در چارچوب ظهور نسلی از افراط گرایان آموزش دیده، ظهور و بروز پیدا کند؛ همان کاری که مدرسه حقانیه با طالبان علوم دینی کرد و اینک ثمره آن را در تشکل هایی مانند طالبان افغانستان و دیگر جریان های همسو با آن در خود پاکستان و دیگر کشورهای پیرامون آن شاهد هستیم.
بنابراین، هدف طالبان از اصلاح نظام تحصیلات عالی افغانستان، تنها ایجاد «پرده شرعی» به منظور جداسازی دختران و پسران نیست؛ بلکه این امر در عین حال، نوعی انقلاب یا کودتای فرهنگی به منظور پرورش نسلی از افراط گرایان نماینده تفکر طالبانی است که برای آینده افغانستان و حتی حوزه تمدنی منطقه خطرناک و چالش آفرین خواهد بود.
عبدالمتین فرهمند - جمهور
