افتضاح خروج؛ چه چیزی در انتظار بایدن است؟

 

کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان کنگره امریکا اعلام کرده که تا چند روز دیگر (۱۷ حوت) اولین جلسه خود برای بررسی «خروج عجولانه و ناهماهنگ» امریکا از افغانستان را برگزار خواهد کرد.

 

در این جلسه شهادت مسئولان دو گروه نظامی که در تخلیه افغان‌ها و امریکایی‌ها نقش داشتند، بررسی خواهد شد.

 

این در حالی است که پس از قدرت گرفتن جمهوری‌خواهان در مجلس نمایندگان، این اولین جلسه کمیته روابط خارجی این مجلس در مورد افغانستان است.

 

قرار است در این نشست، فرانسیس کیو هوانگ؛ رییس اجرایی خطوط هوایی متفقان ۲۱ و دیوید اسکات مان؛ موسس گروه وظیفه آناناس، دو تن از مسئولان نظامی که در روند تخلیه دخیل بودند، به کنگره در مورد خروج «عجولانه و ناهماهنگ» توضیح دهند.

 

این نخستین اقدام جمهوری خواهان برای بررسی پرونده افتضاحی است که در پی خروج غیرمسئولانه نیروهای امریکایی از افغانستان به دستور جو بایدن صورت می گیرد؛ اما بدون شک، اقدامات دیگری نیز در راه خواهد بود.

 

اما آیا این گام،‌ تغییری در وضعیت افغانستان، ایجاد می کند؟ پرسش به این پاسخ، منوط به جواب دادن به سؤال دیگری است و آن اینکه آیا نشانه ای وجود دارد که بربنیاد آن نتیجه بگیریم که اگر دونالد ترامپ دوباره به قدرت می رسید و اداره امور در دست جمهوری خواهان می بود، تصمیم بهتری گرفته می شد و افتضاحی که بایدن به بار آورد، هرگز رخ نمی داد؟

 

واقعیت این است که در این باره، تردیدهای عمیق و جدی وجود دارد. اگرچه ترامپ بارها مدعی شده که اگر او در قدرت می بود، بهتر عمل می کرد، تسلیحات و پایگاه های امریکایی را به طالبان و متحدان خارجی آنها مانند روسیه، چین و ایران، تسلیم نمی کرد و در جریان خروج، جان نظامیان امریکایی را به خطر نمی انداخت؛ اما چه کسی می تواند ادعاهای تبلیغاتی ترامپ را باور کند؟ او همان کسی بود که برای صلح با طالبان، پیشگام شد و توافقنامه استعماری دوحه نیز در زمان وی به امضا رسید.

 

این در حالی بود که ترامپ پس از یک حمله مرگبار طالبان بر نیروهای امریکایی در کابل، روند مذاکره با آن گروه را متوقف کرده بود؛ اما در نهایت بار دیگر به میز گفتگو بازگشت و توافقنامه دوحه را منعقد و امضا کرد؛ پس آنچه بایدن اجرا کرد، ترامپ امضا کرده بود و این همان پاسخی است که دموکرات ها به فشارها و پرسش های جمهوری خواهان هم می دهند.

 

دلیل اینکه در انتخابات ریاست جمهوری پیشین امریکا، هر دو اردوی دموکرات و جمهوری خواه درباره بحران افغانستان، تقریبا به طور کامل سکوت کرده بودند نیز این بود که هر دو با روندی که جریان داشت موافق بودند و هیچ ایده دیگری غیر از خروج کامل و سریع وجود نداشت.

 

نکته دیگر این است که نمایندگان جمهوری خواه که در حال حاضر بایدن را تحت فشار قرار می دهند، در زمان ترامپ با تصمیمات بحث برانگیز او برای صلح با طالبان موافق بودند و هرگز از فشارهای کنونی در آن زمان خبری نبود.

 

بنابراین، آنها به واقع نگران وضعیت افغانستان نیستند و اگر هم باشند، می دانند که مسئول اصلی آن خود جمهوری خواهان اند و دموکرات ها تنها بخشی از مسئولیت را بر دوش دارند.

 

با این حال، جنگ قدرت میان دو جناح سنتی به ویژه در فصل کارزارهای انتخاباتی ریاست جمهوری بار دیگر اوج گرفته و بحران افغانستان، محمل خوبی برای اعمال فشار جمهوری خواهان بر دموکرات ها به هدف تضعیف موضع آنها در انتخابات پیش رو خواهد بود.

 

به این ترتیب، تغییری در وضعیت افغانستان، رخ نمی دهد، طالبان همچنان در قدرت هستند، تروریزم رو به رشد است، مردم از قحطی و بیکاری و استبداد و سرکوب و نقض سیستماتیک حقوق بشر و محو کامل زنان و دختران از زندگی عمومی، رنج می کشند؛ اما در امریکا دموکرات ها و جمهوری خواهان با کارت افغانستان بازی می کنند و علیه همدیگر اقدام می کنند.

 

در این میان، رییس جمهوری پیر و فرتوت امریکا شاید هزینه های بیشتری بدهد؛ زیرا جمهوری خواهان، فجایع و رسوایی هایی را که خودشان زمینه سازی کردند، به او نسبت می دهند؛ زیرا او میراث آنان را تکمیل کرد.

 

پس بررسی دوسیه خروج مفتضح نظامیان امریکایی، بخشی از جنگ قدرت میان دو جناح سنتی در در عرصه سیاست امریکا است که عمده ترین اثر آن در انتخابات ریاست جمهوری پیش رو ظاهر خواهد شد و انتظار نمی رود که این تقابل جناحی، تغییری در وضعیت بحرانی افغانستان ایجاد کند.

 

عبدالمتین فرهمند - جمهور