‌خدمات حکومت طالبان به افغانستان

جمله عیبش چو بگفتی هنرش نیز بگوی

طالبان بعد از تسلط بر کشور در زمینه هایی موفق بوده اند. این موفقیت یا حاصل تدبیر خودشان است و یا نتیجه حمایتهای بیرونی و یا حاصل متغیرهایی.
دستاوردهای طالبان البته با بزرگنمایی ها نیز همراه است. بعضی کارهای کوچک، بازتاب بزرگ یافته اند. پاک کاری پل سوخته یک نمونه از آن است، نمایش کتابخوانی بر روی پل سوخته، جمع آوری معتادین پل سوخته، گُلکاری پل سوخته، آب و جاروب پل سوخته، جمع آوری کراچی وان های پل سوخته و سرک های پر ازدحام، کارهای بزرگ و زیربنایی نیستند اما بازتاب زیادی یافته اند.
طالبان برخلاف دوره اول حکومت شان در دهه نود میلادی که رسانه و تصویر را حرام می دانستند حالا به رسانه ها و تبلیغات اهمیت زیاد می دهند و استفاده زیادی از رسانه و یوتیوبران می کنند. نمایش منازل رهبران سیاسی توسط یوتیوبران اجیر و محتاج، نمونه ای از بهره گیری طالب از رسانه است.

کنترل بازار
یکی از کارکردهای طالبان کنترل قیمت در بازار و دکان های فروشندگان است. آنها برای هرجای که بررسی کنند یک یوتیوبر کودن را نیز با خود می برند و خود در نقش قهرمان ظاهر می شوند. معمولا دکانهایی را که تاحال هدف گرفته اند دکانداران هزاره و فارسیوان اند که گویا همگی بی انصاف هستند و طالبِ مفتش، خود را از طریق کمره کانالهای یوتیوب به سان مدافع مردم تحمیل می کند. نفس تفتیش و نظارت خوب است؛ مردم که نظارت و تفتیش را ببینند شاید خوش شوند اما کسانی که متخصص تبلیغ و رسانه هستند غلطی ها و حرامزادگی طالب را می فهمند. طالب با ریش و لنگی و اکت قهرمان می رود سراغ یک دکاندار، هر بسته و کالا را دانه دانه می بیند و دقیق چک می کند و سئوال و جواب و ملامت و ارشاد می کند. بیننده و مخاطب عامی به طالب آفرین می گوید. این عمل، هرچند قهرمان سازی و سوء استفاده از قدرت و رسانه است اما نتیجه بخش است.

به رستورانت ها و کُلچه پزی ها می روند و از بهداشت نظارت می کنند. مردم عملاٌ مشکلات صحی و مواد غیربهداشتی را می بینند و طالبان را آفرین می گویند که چقدر به فکر صحت مشتری و مردم است.
بررسی قیمت بازار و بهداشت دکان و رستورانت خیلی خوب است. اما طالب هم زرنگتر از این حرفهاست. از کجی ها و کمبودها و خلأها بیشترین بهره تبلیغاتی را می برد. نتیجه هرچه باشد بازرسی و کنترل قیمت ها و بهداشت اماکن، کار خوب است.
حکومت گذشته با آنهمه امکانات و با آنهمه قدرت و نیروی انسانی، هرگز به فکر آلودگی ها نبود. آلودگی رستورانت ها، آلودگی غذایی، آلودگی صوتی، آلودگی محیط و... و هیچ نظارتی بر قیمت ها وجود نداشت؛ دکاندار و فروشنده و دریور و مدیر و مسئولِ بی انصاف هرچه دلش می خواست با مردم و مشتری می کرد و هیچ نظارتی نبود و بازخواستی وجود نداشت. اقدام طالب صرف نظر از سوء استفاده تبلیغاتی شان، ثمربخش است.
 
کنترل تورم و نرخ ارز
طالبان با تمام فشارهای موجود، تورم را کنترل کرده اند و ارزش پول افغانی را ثابت نگه داشته اند. این دستاورد بزرگی است. کاری به زمینه ها و متغیرها نداریم. قیمت ها کنترل شده اند و کمتر کسی جرئت گرانفروشی و سرکشی دارد. طالبان نرخنامه ایجاد کرده اند و این کار درست است. طالبان کالاها را دسته بندی کرده اند و بر هر دسته کالا نرخی تعیین کرده اند، این خوب است. کاری که دولت فاسد گذشته نکرد و اراده نکرد و مردم برایش اهمیتی نداشت. چون حکومتی فاسد و منفور بود. نرخ و نوا و گرانی به نفع مردم نبود اما به نفع خودشان بود. اما طالبان سعی می کنند که این مسائل را مهار کنند. هم به نفع مردم است و هم به نفع خودشان.

ارزش پول ملی تاحال ثابت است، ممکن است این بر اساس متغیرهایی همچون عدم چاپ پول و کمبود پول افغانی در بازار، محدودیت مالی بانکی، محدودیت و نظارت بر صرافی ها، و همچنین با کمک های امریکا و... باشد اما با این میزان از فشاری که طالب می بیند حفظ قدرت پول، یک کار بزرگ است. معلوم می شود که زیر دستار طالب چیزی هست که در کله امثال اجمل احمدی و اشرف غنی و انورالحق احدی نبود.

کاهش فساد اخلاقی
دستاورد دیگر طالبان، کاهش قابل توجه فساد اخلاقی است. در دربار فضل محمود فضلی و در گوشه ای از ارگ مستنداٌ فساد اخلاقی بود. شب نشینی ها با دختران زیبای جوان وجود داشت. حمدالله محب سرلشکر نیروهای دفاعی و امنیتی بود اما در فساد جنسی هم پیاله و هم تیمی فضلی بود. خانه های زیادی در وزیراکبرخان مخصوص فساد و نوشیدن و خوابیدن وجود داشت که زیرنظر فضلی بودند. فسادخانه های زیادی در مناطق شهری تحت پوشش رستورانت و دفاتر فعالیت می کردند که تحت ساپورت بعضی سفارتخانه ها و مقامات بودند که دولت غنی نه تنها برخوردی با آن اماکن نمی کرد بلکه حامی و شریک آنها بود. حتی برخی مسئولین حوزه های امنتیی شهری هم دستی بر زیبارویی می رساندند و دل شان را خنک می کردند. اینها غیرقابل کتمان است. اما طالب ها چنین فسادخانه را ندارند. طالب بی فساد نیست و مواردی همچون فساد منسوبین پاسپورت و سعید خوستی و نکاح های اجباری و چشم چرانی های شهری و همجنس بازی ها و ... در بین طالبان وجود دارد که طالب هرگز نمی تواند منکر شود. طالب مانند غنی و فضلی فساد سیستماتیک ندارد.
حکومت اشرف غنی در مواردی حکومتی مبتنی بر فساد جنسی بود. جگرجنرال ها و بعضی وکیله ها بدون خدمات جنسی به فضلی گروپ امکان اشغال کرسی را نداشتند.

کاهش فساد اداری
طالبان همچنین فساد اداری را تا حدی کنترل کرده اند. فساد اداری اشرف غنی و بی بی گل و حواریون آنها فغان افغان ها را کشیده بود. طالبان تاکنون فرصت زیادی برای فساد نیافته اند. لیکن گمان می رود که طالبان استعداد بیشتری در فساد نسبت به حکومت غنی دارند. اشتهای طالبان بازتر و شکم شان فربه تر است. در اداراتی که زمینه فساد وجود دارد مثل ادارت پاسپورت و ثبت احوال، برای هر جلد پاسپورت هزاران دالر رشوت اخذ می شود و برای هر تذکره، هزاران افغانی گرفته می شود. وزارتخانه ها نیمه فعال هستند و جاهایی که گذر مردم بدانجا بیفتد طالب بدش نمی آید که جیبش نوازش شود.

امنیت نسبی و فرمایشی
دستاورد دیگر طالب، امنیت نسبی است. چون در حکومت قبلی خود طالب باعث ناامنی بود، حالا باید ناامنی نباشد ولی هست. انفجارها از بین نرفته اند. اما این ناامنی ها یا در حوزه های خاصی منتقل شده اند و یا به اشکال دیگری خود را نشان داده اند. ناامنی در میان اهل تشیع زیادتر شده، ناامنی روانی در میان مردم بسیار افزایش یافته است.
تلاشی خانه به خانه و بازرسی های منازل مردم با خشونت و ایجاد وحشت، نمونه بارز ناامنی است که توسط خود طالبان خلق می شود. دستگیری ها و اختطاف جوانان توسط طالبان، بازداشت نیروهای امنیتی سابق، فشار بر مخالفین همگی مصداق ایجاد ناامنی در شهرها هستند که توسط خود طالبان ایجاد می شوند. جنگ نیست، انفجار کمتر شده اما این قطعا به معنای مهار ناامنی نیست.
نهایتاٌ در حکومت طالب بعضی دستاوردها هست اما هیچ کارشان بدون خورده شیشه نیست.

و سخن پایانی اینکه باید نفرین گفت بر اشرف غنی مغز متعفن که حتی به اندازه طالب هم عقل نداشت و نکرد و حالا طالبان بر نکات و نقاطی دست گذشته اند و قهرمان سازی می کنند که خلأهای حکومتداری اشرف غنی بود.
مردم افغانستان هم جور اشرف غنی را کشیدند و هم تبعات حکومت اشرف غنی را تحمل می کنند.

محمد جورکشانی- خبرگزاری جمهور