در اولین لحظات پس از شمارش ابتدایی آرا که پیشتازی آقای اردوغان مشخص شد، وزارت خارجه طالبان، پیام تبریک محمد حسن آخوند؛ رئیس‌الوزرا حکومت طالبان را منتشر کرد.
در بخشی از این پیام آمده: «پیروزی برجسته جلالتمآب رجب طیب اردوغان را در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری ترکیه به شخص جناب اردوغان و ملت برادر و دوست ترکیه تبریک گفته، از خداوند متعال یک ترکیه قوی، با ثبات و در خدمت دين مبين اسلام که اين کشور در منطقه و جهان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است خواهانم.»
اگرچه درباره انتساب صدور این پیام به شخص ملا حسن آخوند، تردیدهایی جدی وجود دارد؛ زیرا گفته می شود که او به دلیل کهولت سن و بیماری در قندهار به سر می برد و قادر به رهبری دولت طالبان نیست؛ بنابراین، سرپرستی دولت به مولوی عبدالکبیر سپرده شده؛ اما این امر، چیزی از اهمیت پیام رسمی منتسب به عالی ترین مقام اجرایی رژيم طالبان نمی کاهد.
در پیام منسوب به نخست وزیر طالبان به طور ویژه یک ترکیه «در خدمت دین مبین اسلام» آرزو شده است؛ چیزی که علی القاعده درباره یک دولت با شناسه و هویت سکولار، صدق نمی کند؛ اما طالبان می دانند که اردوغان یک اسلام گرا است که بیش از هر کس دیگری در تاریخ معاصر ترکیه، توانسته میراث مصطفی کمال آتاترک را تضعیف کند و ترکیه را از لیبرالیسم به سمت اسلام گرایی هدایت کند.
در واقع، این یکی از انگیزه های اصلی رهبران طالبان برای حمایت از اردوغان محسوب می شود و آنها شاید حتی برای پیروزی او در دو دوره انتخابات «دعا» نیز کرده باشند!
اردوغان اگرچه به شیوه ای دموکراتیک به قدرت رسیده؛ شیوه ای که طالبان هیچ اعتقادی به آن ندارند؛ اما او اصولا یک عنصر اسلام گرا و متحد شیوخ مسلط بر قطر است که از حامیان اصلی رژيم کنونی طالبان محسوب می شوند و آنها را به قدرت رسانده اند و در عین حال، برای «رهبری جهان اسلام» با ایران و عربستان دو قطب دیگر قدرت سنتی در میان کشورهای اسلامی، رقابت می کند.
استقبال گسترده طالبان از پیروزی اردوغان به معنای آن است که آنها از عربستان فاصله گرفته اند و طرفدار قدرت گیری طیف نظام های ایدئولوژيکی در دنیای اسلام هستند که متحد قطر محسوب می شوند و در صدد ایجاد یک راه سوم در رهبری کشورهای اسلامی اند.
سهیل شاهین؛ رییس دفتر سیاسی طالبان در قطر نیز آقای اردوغان را «رهبر محبوب» خوانده و پیروزی او را «از صمیم قلب» تبریک گفته است.
پیام آقای شاهین حتی از واکنش سریع منسوب به نخست وزیر طالبان درباره پیروزی اردوغان نیز فراتر می رود و بدیهی ترین اصول عرف دیپلماتیک را بی پروا نادیده می گیرد و شادمانی افراطی طالبان از پیروزی اردوغان را به نمایش می گذارد. این در حالی است که اردوغان در هر حال، حتی اگر یک «رهبر محبوب» باشد، برای ملت ترکیه است نه طالبان و دیگر ملت های جهان اسلام.
نماینده طالبان اما با این پیام، نشان داده است که برای اردوغان شأنی فراتر از ریاست جمهوری ترکیه قایل است و آرزو دارد که رویای او برای رهبری جهان اسلام، روزی تحقق پیدا کند.
هدایت‌الله هدایت؛ معاون تلویزیون ملی که زیر کنترل طالبان است هم تصویری از نامه ملا عمر را منتشر کرده که ظاهراً در سال ۱۳۷۵ پیروزی در انتخابات را به نجم‌الدین اربکان؛ رهبر حزب اسلام‌گرای رفاه تبریک گفته است.
این نامه نشان می دهد که طالبان از دیرباز به اسلام گرایان ترک، توجه داشته و قدرت گیری آنها را همراستا با پروژه های آرمان گرایانه شان در راستای تاسیس حکومت جهانی اسلام ارزیابی می کرده اند.
از نظر سیر قدرت گیری سیاسی اسلام گرایان در ترکیه، اردوغان نیز تالی تلو اربکان محسوب می شود و از رهگذر مبارزات و حضور سیاسی او توانست خود را برکشد. با این تفاوت که اربکان مقهور قدرت ارتش حافظ اصول سکولاریسم شد و سقوط کرد؛ اما اردوغان با وجود اینکه به زندان رفت، همچنان ایستاد، جنگید و پیروز شد و در نهایت با مهار و تضعیف ارتش، اکنون به عنوان یک رهبر اقتدارگرا سومین دهه تسلط خود بر ترکیه را آغاز می کند.
یکی دیگر از نقاط اشتراک طالبان و اردوغان، اقتدارگرایی است. اگرچه اردوغان پیش از این حملات تندی بر سیاست های زن ستیزانه طالبان داشته؛ اما در عمل، رهبران طالبان رویکرد اقتدارگرایانه او را می پسندند و با آن احساس همذات پنداری می کنند.
سرکوب خشونت بار مخالفان و منتقدان و تضعیف ارکان مردم سالاری که بخش‌هایی محوری و جدایی ناپذیر از شاخصه های اقتدارگرایی هستند نیز اشتراکات طالبان و اردوغان را تقویت می کنند و او را «رهبر محبوب» طالبان می سازند.
محمدرضا امینی - جمهور
