گفتگوهای فرانسیسکو؛ نقشه‌ای برای آینده

 

او همچنین در نشست همکاری اقتصادی آسیا و اقیانوسیه در سانفرانسیسکو شرکت خواهد کرد.

 

جو بایدن؛ رییس‌ جمهور امریکا پیش‌تر گفته بود که هدف او در جریان مذاکرات با رییس‌ جمهور چین، از سرگیری ارتباطات رسمی و نظامی میان دو کشور است.

 

این دومین دیدار حضوری بین دو رهبر از زمان روی کار آمدن بایدن از سال ۲۰۲۱ به این طرف به شمار می‌رود.

 

جان کربی؛ سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید به خبرنگاران گفته که بایدن و شی درباره درگیری اسراییل و حماس در غزه و همچنین تلاش‌های ایالات متحده برای حمایت از اوکراین در نبرد آن برای عقب راندن ارتش روسیه صحبت خواهند کرد.

 

این دیدار در زمانی حساس صورت می گیرد؛ زمانی که امریکا بیش از هر وقت دیگری به نقطه اوج بحران رهبری جهان و فروپاشی امپراتوری خود نزدیک می شود و قطب های نوظهور، قدرت و هژمون ایالات متحده را بیش از پیش به چالش می کشند.

 

واکنش های بی سابقه به جنگ خونین غزه که حتی صداهای مختلف و مخالف را نیز متحد کرده تا نقش جنایتکارانه امریکا را برجسته کنند و علیه آن موضع بگیرند، در گذشته ای نه چندان دور، حتی قابل تصور هم نبود؛ اما امروز به وضوح رخ می دهد و هیچ پیامد و هزینه ای هم ندارد.

 

رژيم های دست نشانده و شرکای سنتی امریکا هم دیگر از اینکه در برابر اراده واشنگتن برای دفاع مذبوحانه از قدرت در حال اضمحلال خود موضع بگیرند، هیچ هراسی ندارند. همین چند هفته پیش بود که سران مصر و اردن و تشکیلات خودگردان فلسطینی، یک دیدار از پیش تعیین شده با جو بایدن در اردن را در اعتراض به جنایات رژيم اسراییل و حمایت آشکار و مشارکت مستقیم امریکا در آن رد کردند. 

 

این اتفاق شاید در عمل، تغییری در روابط رژیم های سرسپرده یادشده با امریکا ایجاد نکرده باشد؛ اما از نظر سیاسی، برای امریکا بسیار تحقیرآمیز و شرم آور بود و نشان داد که قدرت و سلطه جهانی ایالات متحده تا چه اندازه تضعیف شده است.

 

یا مثلا زمانی که امریکا انتظار داشت متحدان اروپایی اش همچنان در کنارش باقی بمانند و یکصدا از رژیم اسراییل در برابر تلاش شورای امنیت و مجمع عمومی سازمان ملل برای محکومیت جنایات جاری در غزه دفاع کنند، سه قدرت اروپایی به قطعنامه غیرالزام‌ آور مجمع عمومی، رأی ممتنع دادند و فرانسه به قطعنامه شورای امنیت برای توقف کامل درگیری ها رأی مثبت داد. هردو قطعنامه توسط امریکا وتو شده بود.

 

پس از جنگ غزه، نظامیان امریکایی مستقر در خاورمیانه ده ها بار هدف حملات موشکی، پهپادی و مسلحانه قرار گرفته و ده ها نفرشان مجروح شده اند. پاسخ امریکا به این حملات اما بسیار محدود بوده است.

 

اینها نشانه هایی شاید کوچک از تغییرات بزرگ در معادلات قدرت و مدیریت جهانی است.

 

در این میان، نقش چین روز به روز پررنگ تر می شود. پکن امروزه از تایوان و کوریای شمالی تا غزه و اوکراین در صف مقابل امریکا قرار دارد و قدرت رو به فروپاشی بلوک غرب را به چالش می کشد. 

 

در غزه، چین تاکنون حاضر نشده حملات هفتم اکتوبر حماس را به طور صریح، محکوم کند. در اوکراین، پکن در حال انعقاد و اجرای پیمان نامه های راهبردی با روسیه است که روابط «ابدی» و «نامحدود» دو بلوک شرقی قدرت را تضمین می کند. در خاورمیانه، چینی ها سرگرم گسترش مراودات، همکاری ها و سرمایه گذاری های بلندنظرانه شان در حوزه های مختلف به ویژه اقتصاد و امنیت هستند. 

 

اخیرا خبر توافق چین و عمان برای احداث یک پایگاه نظامی در آن کشور، بحث برانگیز شد و در پی آن، جو بایدن مجبور شد مستقیما به سلطان عمان زنگ بزند و در این باره از او توضیح بخواهد. عمان یک کشور بی طرف در مناسبات منطقه ای محسوب می شود و همواره نقش میانجی را بازی کرده است؛ اما حتی همین کشور نیز با عنایت به این واقعیت که دنیا در حال تغییر است، متوجه انتقال قدرت از غرب به شرق شده و می خواهد به چین نزدیک شود.

 

یکی دیگر از نشانه ها ناتوانی امریکا در جنگ در چندین جبهه است. به عنوان نمونه، امریکا از افغانستان خارج شد تا در اوکراین بجنگد. امروزه که جنگ غزه، شعله ور شده، امریکا قادر به حمایت نظامی از اوکراین نیست و نیروهای روسی در حال پیشرفت های سریع در این جبهه هستند.

 

اینها همه نشان می دهد که تغییرات بزرگی در حال وقوع است و دیدار بایدن با شی، تنها یک میزبانی تشریفاتی از یک رهبر خارجی در حاشیه یک نشست بین المللی نیست، این دیدار به اندازه ای مهم است که بر کل نشست مورد اشاره، سایه افکنده و آن را تحت الشعاع قرار داده است؛ زیرا دو دشمن بر سر یک میز می نشینند و درباره آینده جهان، گفتگو می کنند. این گفتگو، سرنوشت بعدی جهان، توزیع قدرت بین المللی و شیوه مدیریت بحران های جاری را تعیین خواهد کرد؛ چیزی که بدون شک، بازنده بزرگ آن امریکا خواهد بود و راه چین برای تحمیل سیطره خود به عنوان بازیگر بزرگ بعدی را هموارتر خواهد ساخت.

 

محمدرضا امینی - جمهور