جمهور - تقابل پاکستان و طالبان تا کجا گسترش می‌یابد؟

تقابل پاکستان و طالبان تا کجا گسترش می‌یابد؟

حمله قندهار یک زنگ خطر و یک هشدار جدی از سوی پاکستان به طالبان بود مبنی بر اینکه اگر وضعیت به همین صورت ادامه پیدا کند، اسلام آباد، گزینه های خود برای ناامن کردن دوباره افغانستان را فعال خواهد کرد.

انفجاری که در میان جمعیت در شهر قندهار، دست‌کم ۲۱ کشته و ده‌ها زخمی بر‌جا گذاشته، تنها سه روز پس از حمله هوایی پاکستان به دو نقطه در ولایت‌های پکتیا و خوست انجام شد. در همین حال، وبسایت «المرصاد» وابسته به استخبارات طلبان، انفجار قندهار را به سازمان اطلاعات نظامی پاکستان (آی‌اس‌آی) نسبت داده و نوشته: «پس از وضعیت بد امنیتی پاکستان و ناکامی آن در کنترل ناامنی، مقامات نظامی پاکستان با حملات هوایی به افغانستان، کشور همسایه تلاش کردند تا ناامیدی خود را برطرف کنند؛ اما پس از ناکام شدن در همه ادعاهای مربوط به این حملات، امروز در قندهار با استفاده از جنگجویان نیابتی خود و انجام حمله انتحاری تلاش بیهوده‌ای را مرتکب شدند.»

نویسنده پس از آن مدعی شده که «بر اساس اطلاعات دقیق، حمله انتحاری امروز در قندهار توسط افسران آی اس آی در گارنیزون فوج [ارتش] پاکستان در شهر کویته طراحی شده بود که در آن از یک بمب‌گذار انتحاری متعلق به داعش استفاده شده بود.»

او افزوده: «هدف از حمله داعش در قندهار این بود که به امارت اسلامی [حکومت طالبان] این پیام را بدهد که آن‌ها این گزینه را برای ناامنی در افغانستان دارند.»

حمله قندهار، حاوی پیامی صریح، قدرتمند و بسیار هشدارآمیز بود. این حمله درست در مرکز قدرت رهبر طالبان صورت گرفت؛ جایی که از یک منظر به نماد «امنیت و ثبات» در دوره رژيم طالبان تبدیل شده و رهبران این گروه حتی گاهی از کابل به قندهار می روند تا اختلاف های سیاسی داخلی خود را در گفتگو با ملا هبت الله که در قندهار مخفی شده، حل و فصل کنند. جلسات هیات دولت طالبان نیز گاهی در قندهار برگزار می شود؛ اقدامی که از نظر سیاسی و تبلیغاتی، حامل این پیام روشن است که قندهار به اندازه ای امن و با ثبات است که رهبران طالبان در عالی ترین سطح، بدون کمترین نگرانی در این شهر حضور می یابند و نشست کابینه خود را برگزار می کنند.

حمله اخیر اما اگرچه مراجعین یک بانک خصوصی را هدف قرار داد و از این منظر، حتی اگر قربانیان آن، اعضای دون پایه رژيم طالبان بوده باشند که برای دریافت معاش خود صف کشیده بودند، اقدام شنیعی بود که ماهیت «تروریستی»‌ داشت و از ایران تا عربستان و امریکا آن را «محکوم»‌ کردند؛ اما این حمله در اوج بحران در روابط طالبان و پاکستان و در حالی که تنش های دوطرف وارد فاز نظامی و تقابل سخت افزاری شده، این پیام نیرومند را به طالبان منتقل کرد که اگر به خواسته های اسلام آباد تمکین نکنند، قندهار به مثابه مرکز قدرت آن گروه، به سرعت ناامن خواهد شد.

بنابراین، برداشت تحلیلگر رسانه سازمان جاسوسی طالبان، بی بنیاد نیست و صرف نظر از اینکه او در این نوشته، چه نتیجه ای گرفته، واقعیت است که حمله قندهار یک زنگ خطر و یک هشدار جدی از سوی پاکستان به طالبان بود مبنی بر اینکه اگر وضعیت به همین صورت ادامه پیدا کند، اسلام آباد، گزینه های خود برای ناامن کردن دوباره افغانستان را فعال خواهد کرد.

این حمله همچنین به این هدف صورت گرفت که به رهبر مخفی طالبان در قندهار، هشدار بدهد که امنیت ادعایی طالبان در افغانستان، نشانگر قدرت، توانایی و کارآمدی این گروه نیست؛ بلکه برآمده از همکاری پاکستان است و اگر اسلام آباد به اهداف سلطه جویانه خود نرسد، ناامنی دوباره بازمی گردد و طالبان به اندازه ای قوی و مقتدر نیستند که توان مقابله با موج وحشت و خشونت و ترور و بی ثباتی را داشته باشند که از سوی پاکستان، حمایت خواهد شد.

نکته قابل تامل این است که حمله انتحاری منسوب به داعش در فاصله ای بسیار کوتاه از حمله انتحاری مرگبار منسوب به طالبان پاکستانی در ایالت خیبرپختونخواه و واکنش ویرانگر نیروی هوایی ارتش پاکستان در برابر آن با بمباران و راکت باران مناطق مرزی افغانستان صورت گرفت.

در فاصله حمله قندهار و حملات هوایی پاکستان بر ولایت های مرزی افغانستان، خواجه محمد آصف؛ وزیر دفاع دولت جدید پاکستان در اظهاراتی تهدیدآمیز گفته بود که باید پیامی به افغانستان فرستاده شود!

به نظر می رسد که این پیام با حمله انتحاری قندهار، فرستاده شد و اگر طالبان به خوبی آن را دریافت نکنند و به محتوای آن ترتیب اثر ندهند، پیام های قدرتمندتر و مرگبارتری ارسال خواهد شد.

عبدالمتین فرهمند - جمهور