بیست و سومین نشست سران سازمان همکاری شانگهای در اسلام‌آباد به پایان رسید. در بیانیه پایانی این نشست، مستقیما نامی از رژیم اسرائیل یا جنگ غزه برده نشد؛ اگرچه کشورهای عضو با مداخلات نظامی یکجانبه مخالفت و تاکید کرده‌اند که کشورها باید به حل اختلافات از طریق گفتگو و رایزنی متعهد باشند.
چین از اعضای کلیدی این سازمان، نسبت به بحران انسانی در غزه ابراز نگرانی کرد و خواستار آتش‌بس شد.
سران کشورهای عضو سازمان این نشست را «موفقیت‌آمیز» خوانده و فضا را «سازنده و دوستانه» توصیف کرده‌اند.
با این حال، هیچ پاسخی برای این پرسش وجود ندارد که چرا نسل کشی فاجعه بار رژیم اسرائیل در غزه و لبنان از دید سران سازمان همکاری شانگهای پنهان ماند و هیچ نامی از این بحران در بیانیه پایانی این نشست برده نشد.
فجایع جاری در غزه و لبنان در حالی در بیانیه پایانی نشست شانگهای مسکوت گذارده شد که چندین کشور اسلامی و نیز دو قدرت عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد در سازمان منطقه ای شانگهای حضور دارند.
از جانب دیگر بر هیچکس پوشیده نیست که جنگ جاری رژیم اسرائیل در غزه و لبنان که از یک سال پیش آغاز شده از حمایت تمام عیار امریکا و کشورهای اروپایی برخوردار است؛ طرف‌هایی که رقیب یا دشمن روسیه، چین و شماری از کشورهای اسلامی عضو سازمان همکاری شانگهای محسوب می‌شوند.
نکته دیگر اینکه دولت پاکستان به عنوان رئیس دوره‌ای سازمان همکاری شانگهای، میزبان نشست سران این سازمان در اسلام آباد بود؛ دولتی که ادعا می‌کند مواضع شدید ضد اسرائیلی دارد و از آرمان فلسطین قویاً حمایت می‌کند. دولتی که در طول عمر چند دهه ای خود ده‌ها گروه شبه نظامی و مسلح افراطی را در سراسر منطقه فعال کرده و با استفاده ابزاری گسترده از سازوکار پویا و انقلابی «جهاد» در فرهنگ اسلامی، پروژه‌های استعماری خود را در کشورهای پیرامونش عملیاتی می کند.
بدیهی است که ریاست دوره‌ای سازمان مهمی مانند شانگهای و میزبانی از اجلاس مهمی با حضور سران این سازمان اختیارات و صلاحیت‌های منحصر به فردی به پاکستان می‌بخشد تا هم در جریان این اجلاس و هم در بیانیه پایانی آن نکات و اهداف مورد نظر خود را تبیین و تحمیل کند؛ اما چرا پاکستان به عنوان کشور به اصطلاح «اسلامی» حامی ده‌ها گروه به اصطلاح «جهادی» و مدافع آرمان فلسطین که در حال حاضر رهبری سازمان همکاری شانگهای را به عهده دارد و میزبان نشست سران این سازمان بود و سلاح اتمی هم دارد نسبت به سکوت بیانیه پایانی آن در قبال نسل کشی تکان دهنده مسلمانان بی دفاع فلسطینی و لبنانی توسط رژیم صهیونیستی اعتراضی نکرد و اقدامی انجام نداد؟
همین پرسش البته متوجه سایر کشورهای اسلامی عضو سازمان شانگهای و البته قدرت‌های متخاصم امریکا مانند روسیه و چین که عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد هستند نیز است.
با توجه به این واقعیت‌ها عدم اشاره صریح و مستقیم به نسل کشی جاری در غزه و تجاوز وحشیانه رژیم صهیونیستی به لبنان در بیانیه پایانی نشست سران شانگهای در اسلام آباد پرسش برانگیزتر و غیرقابل درک‌تر می‌شود.
سکوت شرم آور بیانیه پایانی نشست سران سازمان شانگهای نسبت به فجایع هولناک جاری در غزه و لبنان اگرچه ممکن است برای بسیاری از ناظران غافلگیرکننده و غیرقابل انتظار باشد؛ اما بی‌عملی، نظاره‌گری و انفعال دنیای امروز در قبال جنایات جنون آمیز اسرائیل و حمایت بی قید و شرط و آشکار امریکا از این جنایات را به خوبی توضیح می‌دهد.
اینکه بیش از یک سال از نسل کشی در غزه و تجاوز مستمر رژیم صهیونیستی در لبنان می‌گذرد و خاورمیانه در آستانه یک جنگ تمام عیار جدید قرار گرفته؛ اما جامعه جهانی، سازمان‌های بین‌المللی و قدرت‌های دارای حق وتو در شورای امنیت سازمان ملل متحد هیچ گامی برای مهار این جنایت‌های وحشتناک و ضد انسانی برنمی‌دارند تصادفی نیست. عوامل ژیوپلیتیک، منافع استراتژیک، زدوبندهای پیدا و پنهان، اولویت‌های راهبردی، ملاحظات و مصلحت اندیشی‌های محافظه کارانه، پرهیز بزدلانه از نزدیک شدن به کانون درگیری و بحران برای حفظ روابط و منافع بلندمدت، استانداردهای دوگانه درباره صلح و ثبات و حقوق بشر و مفاهیم مشابه و البته جبن و ترس و هراس ننگین از توابع و پیامدهای قرار گرفتن در معرض خشم و انتقام قدرت‌های جنایتکار دخیل در جنگ‌های مورد اشاره از مواردی است که اجازه نمی‌دهد جامعه جهانی یکصدا در برابر جنایات جاری در غزه و لبنان و جلوگیری از گسترش دامنه جنگ به سایر نقاط خاورمیانه وارد عمل شود.
در این میان به طور مشخص از کشورهایی مانند روسیه و چین که عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل هستند در نشست اخیر سران شانگهای انتظار بیشتری وجود داشت تا با حمایت قاطعانه از آرمان فلسطین و محکومیت بی پرده جنایت‌های جنون آمیز رژیم صهیونیستی با حمایت و مشارکت مستقیم امریکا در سمت درست تاریخ بایستند؛ اما بیانیه پایانی نشست شانگهای نشان داد که این دو قدرت جهانی نیز ادامه جنگ در خاورمیانه را به نفع خود می‌دانند؛ زیرا روسیه به سادگی می‌تواند روند رو به پیروزی خود در جنگ اوکراین را با کاهش کمک‌های مالی و تسلیحاتی غرب به دولت کی‌یف ادامه دهد و چین نیز در یک بازی دوگانه، چشم انداز نامطمئن روابط راهبردی خود با ایالات متحده، رژیم اسرائیل و رژیم‌های عربی را با موضع‌گیری‌های احساسی در قبال نسل کشی در غزه و تجاوز به لبنان به خطر نیاندازد.
کشورهای اسلامی عضو سازمان شانگهای نیز اگرچه پیش از این هم جز شعار دادن و ادعاهای واهی کار عملی برای توقف نسل کشی در غزه و لبنان انجام نداده‌اند در بیانیه پایانی این نشست به گونه شرم آوری با ملاحظات و محافظه‌کاری قدرت‌های بزرگ از جمله روسیه و چین همراهی کردند تا با پذیرش هژمونی این قدرت‌ها منافع خود را قربانی دفاع از مظلوم در غزه و لبنان نکنند.
نرگس اعتماد - جمهور
