حقانی و هبت‌الله، رو در رو در قندهار

هبت‌الله آخوندزاده؛ رهبر طالبان، روز یکشنبه اعضای کابینه خود را از کابل به قندهار فراخوانده است. این منابع می‌گویند که اجرای سختگیرانه‌تر قانون امر به معروف در اجندای جلسه رهبر طالبان و کابینه شامل است.

 

در همین حال، اعضای شبکه حقانی، روز یکشنبه، ۱۳ عقرب، ویدیوهایی از سراج‌الدین حقانی؛ وزیر داخله طالبان را در شبکه‌های اجتماعی منتشر کردند که او را در حال دیدار از یک مدرسه دینی در ولایت پکتیکا نشان می‌داد. در همین روز تصاویری از حقانی در سفر غزنی نیز در شبکه‌های اجتماعی پخش شد.

 

اگرچه به دلیل فضای شدیداً بسته داخلی رژیم طالبان، اطلاعات بسیار اندکی از نشست‌های رهبران این گروه منتشر می‌شود؛ اما در طول سه سال گذشته، بارها اثبات شده است که هرگاه بحرانی بروز می‌کند، رهبر طالبان اعضای کابینه این رژیم را از کابل به قندهار فرامی‌خواند، نشست های فوق العاده برگزار می‌کند، گفتگوهای فشرده پشت پرده صورت می‌گیرد و به احتمال قوی، تصمیم‌های مهمی اتخاذ می‌شود.

 

بنابراین، فراخواندن کل اعضای کابینه طالبان از کابل به قندهار به دستور مستقیم ملا هبت الله آخوندزاده در شرایطی که قانون جنجالی و بحث برانگیز امر به معروف و نهی از منکر طالبان با واکنش‌های گسترده ملی و بین‌المللی مواجه شده و بر اساس گزارش‌ها حتی صدای خود طالبان را نیز برآورده، بیانگر آن است که بحرانی بزرگ در حال وقوع است و رهبر تندرو طالبان با برگزاری نشست قندهار در صدد تحمیل باورهای دگم اندیشانه و تندروانه خود از اسلام بر سایر اعضای این رژیم به ویژه سراج الدین حقانی است که گفته می‌شود رهبری جناح مخالف ملا هبت الله را در اختیار دارد.

 

اقدامات اخیر سراج الدین حقانی؛ رهبر شبکه مخوف حقانی که بر اساس بسیاری از ارزیابی‌ها جدی‌ترین منتقد سیاست‌ها، دستورات و فرامین ملا هبت الله؛ رهبر طالبان می‌باشد به حاشیه‌های پیرامون اجرای قانون مناقشه برانگیز امر به معروف و نهی از منکر طالبان دامن زده و بر حساسیت نشست کابینه طالبان به رهبری ملا هبت الله در قندهار افزوده است.

 

کارشناسان می‌گویند که روابط دو جناح رقیب در درون رژیم طالبان هیچگاه تا این اندازه، متشنج و بحرانی نبوده است. به باور آنان اختلاف نظرهای عمیق و شدید دو جناح بر سر مفاد و نحوه اجرای قانون بحث برانگیز امر به معروف و نهی از منکر که از حمایت قاطع ملا هبت الله آخوندزاده برخوردار است می‌تواند چشم انداز تعیین کننده‌ای از سه سال اختلاف نظر، تقابل و تفرقه میان جناح‌های رقیب ترسیم کند.

 

در حالی که طرفداران ملا هبت الله آخوندزاده از جمله وزارت امر به معروف و نهی از منکر این رژیم به طور مذبوحانه‌ای در تلاش هستند تا روند اجرای قانون یادشده در سراسر کشور را تسریع ببخشند، همزمان با این تلاش‌ها مقاومت از درون رژیم طالبان به ویژه جناح حقانی نیز به طور روزافزون و ملموسی تشدید شده است.

 

سفرهای اخیر سراج الدین حقانی به ولایت‌های پکتیکا و غزنی که با استفاده از دوربین‌های فیلمبرداری و انتشار تصاویر ویدیویی از او همراه بود، نشانه‌ای روشن از وجود اختلافات عمیق میان شبکه حقانی و رهبر طالبان در قندهار محسوب می‌شود و شاید همین امر، یکی از دلایل اصلی و مهم تصمیم ناگهانی ملا هبت الله برای فراخواندن اعضای کابینه این رژیم از کابل به قندهار و برگزاری یک نشست فوق العاده در پشت درهای بسته باشد.

 

این نشست در شرایطی برگزار می‌شود که مقامات محلی قندهار طی روزهای گذشته فشارهای خود بر خبرنگاران و رسانه‌ها را تشدید کرده، محدودیت‌ها و ممنوعیت‌ها بر فیلمبرداری و نمایش تصاویر موجودات زنده در تلویزیون‌ها را افزایش داده و شماری از آنها حتی عکس ‌های شخصی خود را نیز از شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی حذف کرده‌اند.

 

بنابراین نشست فوق العاده تمام اعضای کابینه رژیم طالبان به رهبری ملا هبت الله در قندهار صحنه یک تقابل واقعی میان دو جناح رقیب محسوب می‌شود؛ تقابلی که شاید دورنمای این رقابت طولانی را تا حدود زیادی مشخص کند.

 

به عبارت واضح‌تر، اگر آنگونه که در ارزیابی‌های کارشناسان بازتاب یافته رهبر افراطی طالبان بتواند آخرین حکم خود مبنی بر اجرای بی قید و شرط تمام مفاد قانون جنجالی امر به معروف و نهی از منکر را بر سایر اعضای این رژیم تحمیل کند و آنان را ملزم به اعمال بی چون و چرای آن در سراسر کشور سازد بازنده بزرگ واقعی این تقابل، سراج الدین حقانی خواهد بود.

 

اما اگر رهبر مرموز شبکه مخوف حقانی که با توجه به کمپاین‌هایی که رسانه‌های غربی برای تطهیر سابقه سیاه او و برجسته کردن نقش مقابله جویانه‌اش در برابر فتاوای رادیکال رهبر طالبان راه اندازی کرده‌اند، همچنان به مخالفت و تقابل خود با ملا هبت الله آخوندزاده به ویژه بر سر ممنوعیت تلویزیون و نمایش تصاویر موجودات زنده ادامه دهد، نشانگر آن است که نبرد هنوز پایان نیافته و رهبر اقتدارگرای طالبان برای اعمال حاکمیت خود با چالش‌های جدی و جدیدی روبرو خواهد بود.

 

نرگس اعتماد - جمهور