از خلع سلاح تا سلب صلاحیت

براساس فرمان جدید رهبر طالبان صلاحیت توزیع سلاح، مهمات و تجهیزات نظامی از وزارتخانه‌های دفاع و داخله و ریاست استخبارات سلب شده و پس از این تنها هبت‌الله آخوندزاده می‌تواند درباره توزیع تجهیزات نظامی تصمیم بگیرد.

 

آخوندزاده، وزارتخانه‌های دفاع و داخله و ریاست استخبارات را موظف کرده که فهرست تجهیزات نظامی‌شان را به «ریاست ثبت، حفظ و مراقبت از تجهیزات نظامی» در دفتر ملا هبت‌الله در قندهار ارائه کنند.

 

ذبیح‌الله مجاهد؛ سخنگوی طالبان تأیید کرد که این فرمان با هدف «مدیریت درست و تأمین امنیت سلاح‌ها» و جلوگیری از «سوءاستفاده» از تجهیزات نظامی صادر شده و گامی برای «بهبود هماهنگی و کاهش اختلافات» در میان نیروهای نظامی است.

 

این تازه‌ ترین نشانه از جنگ شدید قدرت در پشت پرده رژیم طالبان است؛ جنگی که ملا هبت الله آخوندزاده؛ رهبر رادیکال و افراط گرای طالبان که در قندهار پنهان است در موضع قدرت قرار دارد و شبکه حقانی گفته می شود از حمایت گسترده سازمان‌ های اطلاعاتی غربی و برخی رژیم‌ های عربی برخوردار است به سختی با آن مقابله می‌ کند.

 

بر اساس شماری از گزارش‌ ها فرمان تازه رهبر طالبان پس از آن صادر شده که اخیرا سراج الدین حقانی؛ رهبر شبکه حقانی و وزیر داخله رژیم طالبان در شماری از ولایت‌ های شرقی و جنوبی اقدام به توزیع سلاح در میان هواداران خود کرده است.

 

این گزارش‌ ها به طور مستقل قابل تایید نیست و مشخص نمی‌ کند که رهبر شبکه حقانی با چه انگیزه ای اقدام به توزیع سلاح کرده و چه کسانی این سلاح‌ ها را دریافت کرده‌اند؛ اما پیش از این نشانه‌ های واضح از تلاش رهبر طالبان و مخالفان او برای تسلیح نیروهای وفادار به خود برای روز مبادا مشاهده شده است. یکی از این نشانه‌ ها تشکیل یک نیروی خصوصی توسط رهبر طالبان است. گفته می‌ شود ده‌ ها هزار عضو دارد و زیر نظر مستقیم او و نزدیکانش فعالیت می‌ کند و وظیفه اصلی آن حمایت از رهبر و اجرای دستورات او در صورت لزوم با استفاده از زور است. 

 

در مقابل نیز سراج الدین حقانی؛ رهبر شبکه حقانی و وزیر داخله رژیم طالبان واحد ویژه از نیروهای انتحاری دارد که گفته می‌ شود هزاران نفر در آن عضویت دارند و این یکی از و مخوف‌ ترین و مجهزترین واحدهای وابسته به شبکه حقانی است که در چارچوب وزارت داخله رژیم طالبان فعالیت می‌ کند.

 

البته تردیدی وجود ندارد که افرادی مانند ملا یعقوب مجاهد؛ پسر ملا عمر و وزیر دفاع کنونی رژیم طالبان و همچنین عبدالحق وثیق؛ رئیس سازمان مخوف استخبارات این رژیم نیز نیروهای مسلح وفادار به خود را دارند که چه بسا خارج از واحدهای نظامی رسمی رژیم قرار دارند و به هیچ مرجعی جز شخص آنها با یا فرماندهان مورد اعتمادشان پاسخگو نیستند.

 

بنابراین فرمان تازه رهبر طالبان اگرچه ممکن است کاملاً اقتدارگرایانه به نظر برسد؛ اما در عین حال نشانگر تلاش‌ های مذبوحانه او برای تجمیع قدرت در قندهار و همزمان جلوگیری از بروز جنگ داخلی احتمالی میان جناح‌ های رقیب در درون این رژیم به حساب می‌ آید.

 

او ظاهرا دریافته است که مخالفانش به طور جدی از منابع عظیم تسلیحاتی که از امریکا بر جای مانده سوء استفاده می‌ کنند تا هواداران خود را مسلح سازند و به این ترتیب بر دامنه قدرت خود بیافزاید؛ چیزی که بدون تردید قدرت و موقعیت رهبر خودکامه طالبان در قندهار را تهدید خواهد کرد.

 

در توضیح ذبیح الله مجاهد؛ سخنگوی رژیم طالبان نیز به طور ضمنی به این واقعیت اشاره شده که مخالفان رهبر طالبان از تسلیحات برای اهداف نامشروع «سوء استفاده» می‌ کنند و او ناگزیر شده است که برای «کاهش اختلافات» صلاحیت توزیع سلاح را در انحصار دفتر خود در قندهار قرار دهد تا به این ترتیب، قدرت مخالفانش، محدود و خطر تقابل آنان با رهبر این رژیم به حداقل ممکن کاهش پیدا کند.

 

با این حال، شماری دیگر از آگاهان، فرمان تازه ملا هبت الله آخوندزاده مبنی بر خلع سلاح هواداران جناح رقیب را تلاشی دیگر از جانب او برای سلب صلاحیت آنان ارزیابی کرده و نتیجه می‌گیرند که رهبر طالبان با این اقدام در تلاش است تا مخالفان و منتقدان درون سازمانی خود را هم از نظر دسترسی به سلاح و هم از نظر صلاحیت سیاسی و اجرایی ایزوله و عقیم کند و هنگام دیگر در راستای استحکام رهبری اقتدارگرایانه او به حساب می‌آید.

 

عبدالمتین فرهمند - جمهور