چرا مسکو طالبان را از فهرست ممنوعه خارج کرد؟ نگاهی به سیاست جدید روسیه در افغانستان
دوشنبه ۸ ثور ۱۴۰۴ ساعت ۱۸:۴۶
بنیاد تحقیقاتی آبزرور (Observer Research Foundation) در گزارشی تحلیلی از چرخش سیاست روسیه در قبال افغانستان خبر می‌دهد. مسکو با گام‌هایی برای حذف طالبان از فهرست سازمان‌های تروریستی خود، به دنبال تقویت نفوذ در آسیای مرکزی و مقابله با تهدید داعش خراسان است، اما این تصمیم با چالش‌های داخلی و بین‌المللی همراه است.
بر اساس این گزارش، پس از خروج نیروهای امریکایی از افغانستان در سال 2021، مسکو در حال بازنگری استراتیژی خود است و تصمیم به حذف طالبان از فهرست سازمان‌های تروریستی خود گرفته است. این اقدام نشان‌دهنده رویکردی عمل‌گرایانه برای تعامل با دولت کنونی کابل و پاسخ به واقعیت‌های جدید ژئوپلیتیکی منطقه است.
دلایل اصلی تغییر سیاست روسیه:
بنیاد آبزرور در تحلیل خود چهار دلیل کلیدی برای این چرخش سیاست شناسایی کرده است:
مقابله با داعش خراسان:
داعش خراسان، شاخه منطقه‌ای داعش در افغانستان، به تهدیدی جدی برای امنیت روسیه و کشورهای آسیای مرکزی تبدیل شده است. به گزارش آبزرور، مسکو معتقد است که طالبان، به دلیل دشمنی با داعش، می‌تواند در مهار این گروه افراطی نقش مؤثری ایفا کند.
تقویت جایگاه ژئوپلیتیکی:
خروج امریکا از افغانستان فرصتی برای روسیه فراهم کرده تا خلأ قدرت را پر کند. بنیاد آبزرور تأکید می‌کند که مسکو با نزدیک شدن به طالبان، به دنبال جلوگیری از بی‌ثباتی در مرزهای جنوبی خود و گسترش نفوذ در آسیای مرکزی است.
منافع اقتصادی:
روسیه به دنبال توسعه همکاری‌های اقتصادی با افغانستان در زمینه‌هایی مانند انرژی، حمل‌ونقل و زیرساخت است. حذف طالبان از فهرست تروریستی می‌تواند مسیر را برای قراردادهای تجاری و سرمایه‌گذاری‌های مشترک هموار کند.
همسویی با چین و سازمان همکاری شانگهای:
سیاست جدید روسیه با رویکرد چین، که پیش‌تر روابط خود با طالبان را گسترش داده، هماهنگ است. این همکاری در چارچوب سازمان همکاری شانگهای (SCO) به تقویت ابتکارات منطقه‌ای برای ایجاد ثبات کمک می‌کند.
چالش های پیش رو:
بنیاد آبزرور هشدار می‌دهد که این تغییر سیاست با موانع متعددی مواجه است:
نگرانی های داخلی: برخی گروه‌های سیاسی در روسیه از این تصمیم انتقاد کرده‌اند و معتقدند که تعامل با طالبان ممکن است به مشروعیت‌بخشی به گروهی منجر شود که به دلیل نقض حقوق بشر، به‌ویژه علیه زنان، مورد انتقاد جهانی است.
تنش با غرب: در حالی که طالبان در فهرست گروه‌های تروریستی کشورهای غربی قرار دارد، نزدیکی مسکو به کابل می‌تواند روابط روسیه با غرب را پیچیده‌تر کند.
ریسک های امنیتی: نیاد آبزرور خاطرنشان می‌کند که وابستگی بیش‌ازحد به طالبان ممکن است خطراتی برای امنیت روسیه ایجاد کند، به‌ویژه اگر طالبان نتواند گروه‌های افراطی دیگر را مهار کند.
کارشناسان بنیاد آبزرور معتقدند که تصمیم روسیه ترکیبی از عمل‌گرایی و جاه‌طلبی استراتژیک است. یکی از تحلیلگران این بنیاد در گزارش می‌نویسد: «مسکو در تلاش است تا بین منافع امنیتی خود و تعهدات بین‌المللی تعادل برقرار کند. حذف طالبان از فهرست تروریستی گامی جسورانه است که نیازمند دیپلماسی هوشمندانه خواهد بود.»
جمع‌بندی:
بنیاد تحقیقاتی آبزرور در گزارش خود نتیجه می‌گیرد که تصمیم روسیه برای حذف طالبان از فهرست سازمان‌های تروریستی بخشی از استراتژی گسترده‌تر این کشور برای تثبیت جایگاه خود در آسیای مرکزی و مقابله با تهدیدات امنیتی مانند داعش-خراسان است.
با این حال، موفقیت این سیاست به توانایی مسکو در مدیریت چالش‌های داخلی و خارجی و حفظ توازن در روابط منطقه‌ای بستگی دارد. در شرایطی که طالبان همچنان در انزوای بین‌المللی به سر می‌برد، اقدامات روسیه می‌تواند الگویی برای دیگر کشورها در تعامل با دولت کابل باشد، اما پیامدهای آن همچنان نامشخص است.
خبرگزاری جمهور- امور بین الملل
منبع:
https://www.orfonline.org/expert-speak/delisting-the-taliban-what-s-driving-moscow-s-new-afghanistan-policy
کد مطلب: 181803
